ฟ้อนผีมด ผีเม็ง ผีปู่ย่า ที่ศาลหลักเมืองลำปาง
ฝัง
- เผยแพร่เมื่อ 7 ก.ย. 2024
- “การฟ้อนผีมด - ผีเม็ง คือ การฟ้อนรำเพื่อเป็นการสักการะ หรือแก้บนผีของบรรพบุรุษ ซึ่งชาวบ้านทางภาคเหนือนับถือกัน แต่ในปัจจุบันได้เลือนหายไปมากแล้ว ยังมีปฏิบัติกันอยู่บ้างในชนบทของล้านนาไทย ซึ่งเป็นประเพณีเก่าแก่
สันนิษฐานว่า เป็นประเพณีมาจากมอญ เพราะสังเกตได้จากการแต่งตัวในเวลาเข้าทรงจะเป็นแบบการแต่งตัวของพวกมอญ โบราณ และพวกมอญนี้เองที่คนไทยทางภาคเหนือหรือล้านนาเรียกว่า เม็ง และฟ้อนผีมดผีเม็งนี้เป็นการสังเวยบรรพบุรุษ ซึ่งจะจัดอยู่ในวงศาคณาญาติ หรือที่เรียกว่าตระกูลเดียวกัน ในวันครบรอบปี หรือบางครั้งก็รอบ 2 ปี 3 ปี แล้วแต่จะสะดวก แต่บางทีพี่น้องหรือญาติ ๆ กัน เกิดมีการเจ็บไข้ได้ป่วยขึ้นมาก็จะมีการบนบานสารกล่าว ถ้าหายจากการเจ็บป่วยแล้วก็ทำการแก้บน คือฟ้อนแก้บนนั่นเอง
การจัดนั้นทางผู้ที่เป็นเจ้าภาพ ก็จะทำหน้าที่เลี้ยงดูหมู่แขกเหรื่อที่มาร่วมงาน ส่วนมากก็เป็นญาติ ๆ และเพื่อนบ้านใกล้เรือนเคียงกัน เริ่มต้นด้วยการทำปะรำหรือทางภาษาล้านนาเรียกว่า “ผาม” ขึ้นกลางลานบ้าน เจ้าภาพก็จะจัดเครื่องสังเวยเป็นต้นว่า หมู, ไก่, เหล้า, ข้าวต้ม, ขนมน้ำอ้อย, พานข้าวตอกดอกไม้ ธูปเทียนต่าง ๆ ในปะรำต้องมีราวสำหรับพาด ผ้าโสร่ง ผ้าพันหัว ผ้าพาดบ่า สำหรับใส่ทับในเวลาฟ้อน และการฟ้อนก็จะมีดนตรีประกอบเครื่องดนตรีก็เป็นเครื่องดนตรีพื้นเมืองเป็น ส่วนมาก เช่น กลอง ระนาด แน ฉิ่ง ฆ้องวง ฯลฯ
เมื่อได้เวลาแล้วก็จะจุดธูปเทียนที่หน้าหอผี ซึ่งปลูกไว้ในบ้านเป็นลักษณะคล้ายศาลเพียงตา ปลูกไว้ให้เป็นที่อยู่ของผี สตรีที่มีอาวุโสในบ้านนั้นจะนำทำพิธีขอเชิญผีมาเข้าทรง มีการขอให้ผีที่มาเข้าทรงนั้นปกปักรักษาลูกหลานให้อยู่เย็นเป็นสุข เมื่อผีเข้าทรงแล้วก็จะมีการไต่ถามสารทุกข์สุกดิบซึ่งกันและกัน คนทรงก็จะเรียกลูกหลานว่า “เหลนน้อย” และมีการมัดมือสู่ขวัญลูกหลาน พอสมควรแล้วจะมีการฟ้อน ผู้หญิงจะนำฟ้อนก่อนโดยเอามือไปเกาะที่ผ้าขาวกลางปะรำที่ผูกไว้ โยนตัวไปมาขณะที่ฟ้อนก็จะมีดนตรีประกอบด้วย พวกผู้ชายมักจะมีการฟ้อนดาบ
สำหรับเครื่องแต่งตัวนั้นมีผ้าโสร่ง ผ้าพันหัว เสื้อแบบมอญ ผ้าพาดบ่า และอื่นๆ อีก ผีมดและผีเม็งนั้น มีวิธีการทำที่คล้ายคลึงกันอาจจะต่างกันบ้างในรายละเอียดอื่นๆ เช่น บางตำราบอกว่า ผีเม็งจะมีกระบอกปลาร้า เป็นเครื่องสังเวย ชาวบ้านมักจะพูดกันเล่นๆ ติดปากว่า “เมงน้ำฮ้า” หมายถึง พวกมอญชอบปลาร้าและชอบถนอมอาหารด้วยการดองผักต่างๆ ไว้กินนานๆ การฟ้อนนอกจากจะเป็นพิธีรำลึกถึงพระคุณของปู่ ย่า ตา ยายแล้ว ยังสร้างความสามัคคีกลมเกลียวขึ้นในกลุ่มที่นับถือผีด้วยกัน ซึ่งจะต้องปฏิบัติตามจารีตที่วางไว้โดยเคร่งครัด เช่น ไม่ยอมให้แต่งงานในกลุ่มผีเดียวกัน เป็นต้น
ครอบครัวที่นับถือผีมด - ผีเม็ง เขาจะสร้างศาลทางทิศตะวันออกของบ้าน บางบ้านก็นับถือผีมด บางบ้านก็นับถือผีเม็ง ความแตกต่างของทั้งสองผีนั้นอยู่ที่สัญลักษณ์ กล่าวคือ ถ้าเป็นพิธีการฟ้อนผีเม็งจะมีกระบอกใส่ปลาร้า สังเวยผีบรรพบุรุษ แต่ถ้าฟ้อนผีมดจะไม่มี ส่วนกำหนดการและพิธีกรรมต่างๆ ก็ยังเหมือนกันอยู่”
#ฟ้อนผีมดผีเม็ง #เจ้าเข้าทรง #วิถีความเชื่อในล้านนา #ศาลหลักเมืองลำปาง #สองปันพาเที่ยว #ลำปาง
มี ร่างทรง. มากมายตื่นตา ตื่นใจ..
บางที่ ร่าง ที่ประทับทรง.. จักเดินมาหา. พู้ ชื่นชอม รายรอบวง งานพิธี ถามไถ่..
เสมือนอยู่ที่บ้าน. คุ้นเคยดีด้วยกัน. แบบพู้ รู้จัก กันมาก่อน แปลกใจ. ที่ ร่างประทับ บางองค์ จัก ขาน กอดโอบรัด กะเด็กน้อย. ที่ อายุ แตกต่างกัน.. อย่างมาก... ที่สำคัญ. ยุคนั้น ร่างทรง จะ มี พาสา สำหรับ. การประทับทรง..
สนุก สนาน ขอรับ ทั้งผู้ชม แล ร่างประทับองค์...
🇹🇭สาธุ สาธุ สาธุเจ้าคะ❤🇹🇭
🙏🙏🙏เจ้าคะ🇹🇭❤เจ้าคะ
ขอบคุณนั๊กๆเน้อครับ👍❤️🚗
ช่วงยาม ข้าพเจ้า..ยังเล็ก..ยู่.
ก้อ หกสิบปี๋ ผ่านมา. ได้ มาเมืองลำปาง...
พิธีกรรม. ต่างบท. ต่างวิถี. จักแสดง กลางแจ้ง แต่ ก็มี ปะรำพิธี. มี การ ตั้งเพิง พ๋าม..บังแสง ใครร้อน แอบเข้าร่ม.แสดง บน ลานหญ้า สนามดิน
ผมเคยชมฟ้อนที่ประตูผาบรรยากาศศักดิ์สิทธิ์มากที่นี่จัดยิ่งใหญ่สมกับเป็นลำปาง-และทุกคนสวมแมส-เมื่องานเลิกแล้ว-ตรวจสอบร่างกายกันด้วยนะครับ
ถ้ากดแชร์ก็แชร์ในกลุ่มคนที่เขาเชื่อเรื่องแบบนี้นะครับ🙏🙏🙏.เพราะเราเชื่อ!
ขอบคุณเน้อเจ้าตี้เอามาลงหื้อกั๋นได้ผ่อ บ่มีเวลาไปได้หันตี้นี่ก่ะดีใจ๋ขนาด้ลยเจ้าขอบคุณนักๆเน้อเจ้า🙏🙏🙏🙏🙏🙏
ยินดีครับผม
ผีมดบ้ายผม เปิ้ลบ่จิอูกัน บ่ยิ้มหื้อกัน บ่หุยเปิ้ลผ่อหน้ากันแล้วกะง๊อกหัวอ่ะ บ่มีหมุน นั่งยะกินยุก่ให้หุยลุกบ้านล่นมาเอง ขนาดใช้ไม้เท้า4ขาเดินเปิ้ลก่าล่นมาแบบบ่ไม้เท้า....
แม่นเจ้าทางพะเยานี้กะคือกัน
ฟ้อนผีเจ้าฟ้า ข้างวัดเชียงรายบ่อเด่วจะมีก่อจ้าวคือเฒ่าคนแก่เสียชีวิตไปเกือบหมดเป๋นละอ่อนก็ไปผ่อเปิ้นฟ้อนอยู่จ้าว
ขอบคุณครับ
ขอคูณน่ะเจ้าไม่เคยเห๊นเลยเพราะไม่ได้อย่บ้านทีลำปางค่ะมาอย่กรุงเทพตั้งแต่พศ2518แล้วจ้าว
ยินดีครับผม
อยากไปมากๆค่ะไหว้สาเจ้าทุกพระองค์ลูกหลานจะ@พ่อประตูผา@เจ้าเกี๋ยงคำ เจ้าพี่อาจญหาญ@เจ้าพี่อาจญาแก้ว
ผีมดมีผีเม็งมีผีหมามีมั้ย
ไม่มีครับ
ผีกลัวโควิต
ขนาดเป็นร่างทรงยังใส่ผ้าปิดจมูกเหมือนคนผีสมัยนี้แน่นๆๆม่ก
น่าจะเอารถสิบล้อไปรับส่งไปโรงบาลศรีธัญญาจับฉีดยาให้หมดทุกตัว