دعای فرج نوستالژی با سیدجواد ذبیحی از رادیو سال ۱۳۴۲

امام صادق عیله السّلام به یکی از شاگردانش فرمود: چه چیزی از من آموخته‌ای؟ شاگرد حضرت پاسخ داد: هشت مسئله ای مولای من.
حضرت فرمودند: برایم بیان کن تا بدانم.
گفت: مسئله اول این که دیدم هر محبوبی هنگام مرگ از حبیبش جدا می‌گردد. پس تلاش و همّتم را صرف چیزی کردم که از من جدا نمی‌شود بلکه در تنهاییم مونس من است و آن کار خیر است.
حضرت فرمود: سوگند به خداوند خوب کردی. مسئله دومی؟
گفت: دیدم مردمی به حَسَب و گروهی به ثروت و فرزند افتخار می‌کنند در حالی که این امور افتخاری ندارد و دیدم افتخار بزرگ در کلام پروردگار متعال است که : «حقیقتا که گرامی‌ترین شما نزد خداوند پرهیزکارترین شما است» پس تلاش کردم که نزد خداوند کریم پرهیزگار و باتقوی باشم.
حضرت فرمودند: سوگند به خدا خوب کردی. مسئله سومی؟
گفت : سرگرمی و خوشی مردم را دیدم و این سخن خداوند متعال را شنیدم که «و اما کسی که از مقام و منزلت پروردگارش ترسیده و نفس را از هوا و هوس بازداشته است؛ پس بی تردید جایگاهش بهشت است.» پس در زدودن هوا و هوس و بازی و سرگرمی و خوشی از نفسم تلاشها کردم تا این که بر فرمانبرداری خداوند متعال استقرار یافتم و ثابت قدم گشتم.
حضرت فرمود: سوگند به خدا خوب کردی. مسئله چهارمی؟
گفت: دیدم هر کسی چیزی که نزد او عزیز است بیابد و در نگهداریش تلاش می‌کند و سخن خداوند سبحان را شنیدم که «کیست که به خدا وامی نیکو دهد تا خدا آن را برای او دو چندان کند و او را پاداشی نیکو و با ارزش باشد؟» پس دو چندان شدن اموالم را دوست داشتم و محفوظتر از آن چه نزد خدا می‌باشد نیافتم. پس هر چیزی یافتم که نزدم ارزشمند بود آن را به سوی خداوند فرستادم برای این که ذخیره من هنگام نیازم باشد.
سوگند به خدا خوب کردی. مسئله پنجمی؟
گفت: حسادت بعضی از مردم را نسبت به رزق و روزی بعضی دیگر دیدم و سخن خدای تعالی را شنیدم که «ما در زندگی دنیا معیشت آنان را میانشان تقسیم کرده ایم، و برخی را از جهت درجات بر برخی برتری داده‌ایم تا برخی از آنان برخی دیگر را به خدمت گیرند؛ و رحمت پروردگارت از آنچه آنان جمع می کنند، بهتر است.» پس نسبت به هیچ کسی حسادت نکردم و بر هیچ چیزی که از دستم رفت متأسف نشدم.
حضرت فرمودند: سوگند به خدا خوب کردی. مسئله ششمی؟
گفت: دشمنی بعضی با بعضی را در دار دنیا و زخمی که در سینه آنهاست دیدم و سخن خداوند متعال را شنیدم که «واقعا که شیطان دشمن شماست پس او را دشمن بگیرید» پس مشغول به دشمنی با شیطان رجیم شدم و از دشمنی غیر او رو برگرداندم.
سوگند به خدا خوب کردی. مسئله هفتمی؟
گفت: کوشش و تلاش مردم در جستجوی رزق و روزی را دیدم و سخن خداوند متعال را شنیدم که «و جن و انس را جز برای اینکه مرا بپرستند نیافریدم؛ از آنان هیچ رزقی نمی‌خواهم، و نمی‌خواهم که مرا طعام دهند. بی تردید خدا خود روزی دهنده و صاحب قدرت استوار است.» پس دانستم که وعده و سخن او راست است پس به وعده او آرام شدم و به سخن او خشنود گشتم و به انجام واجبات او بر من مشغول شدم و از اشتغال به رزقی که نزد او برای من است منصرف شدم.
حضرت فرمودند: سوگند به خدا خوب کردی. هشتمی؟
گفت: دیدم مردمی بر سلامتی بدنشان و گروهی بر زیادی ثروتشان و گروهی بر بندگانی مانند خودشان تکیه می‌کنند و سخن خداوند متعال را شنیدم که «و هر که از خدا پروا کند، خدا برای او راه بیرون شدن قرار می دهد. و او را از جایی که گمان نمی برد روزی میدهد، و کسی که بر خدا توکل کند، خدا برایش کافی است.» پس بر خداوند توکل کردم و تکیه کردن بر غیره او تباه شده و از بین رفت.
حضرت به او فرمود: سوگند به خدا که بازگشت تورات و انجیل و زبور و فرقان و بقیه کتب الهی به این هشت مسئله است.
نکات روایت:
۱) امام علیه السلام در این روایت جالب از یکی از شاگردانش امتحان می‌گیرد.
۲) موضوع آزمون، آموخته‌های او از امام است و نه روایات حفظ شده از امام. أی شی‏ء تعلمت منی…
۳) در این آزمون حتی یک روایت مطرح نشده است.
۴) مستندات شاگرد، آیات قرآن بوده است و نه روایات شنیده شده از امام.
5) شاگرد امتحانش را به خوبی پس می‌دهد و مورد تأیید کامل امام قرار می‌گیرد.
۶) در نهایت امام می‌فرماید: حاصل نهایی همه کتب آسمانی یاد شده مطالبی بوده است که شاگرد در آزمون بیان کرده است.
درایت روایت:
شاگرد امام حاصل استنباطاتش از قرآن را به عنوان «آموخته‌های از امام» بیان می‌کند و امام به این آزمون نمره بیست می‌دهد.
آیات مورد استناد شاگرد زرنگ امام صادق علیه السّلام به شرح زیر است:
[1]) حجرات/13
[2]) نازعات/40و41
[3]) حدید/11
[4]) زخرف/32
[5]) فاطر/6
[6]) ذاریات/56-57
[7]) طلاق/2و3