ชาติกะ : ผู้บรรลุโสดาบันขณะโกรกผม

ท่านชาติกะมีประวัติความเป็นมาปรากฏอยู่ในคัมภีร์พระไตรปิฎกหลายแห่ง โดยในคัมภีร์อปทาน บอกว่าท่านเคยเป็นชาวบ้านผู้มีศรัทธาถวายผ้ากัปปิยภัณฑ์แด่พระพุทธเจ้าพระนามว่าวิปัสสี พร้อมปรารถนาบรรลุพระนิพพาน ส่วนในคัมภีร์ชาดก เล่าว่าท่านเคยเป็นชายโกรกผม ได้พบพระอรหันต์สงฆ์เดินผ่านมาจึงหยุดโกรกผม ถวายอาสนะ และฟังธรรมด้วยความเลื่อมใส จนบรรลุโสดาปัตติผล
เหตุการณ์สำคัญที่ทำให้ท่านชาติกะประสบความสำเร็จบรรลุมรรคผลนิพพาน เกิดขึ้นเมื่อครั้งที่ท่านเป็นชายโกรกผมในอดีตชาติหนึ่ง ระหว่างที่ทำหน้าที่โกรกผมตามปกติ ก็ได้พบคณะสงฆ์พระอรหันต์เดินผ่านมา พระองค์จึงหยุดโกรกผม ตั้งจิตรับฟังพระธรรมเทศนาด้วยความเลื่อมใสศรัทธาอย่างแรงกล้า สามารถละกิเลสได้ในขณะนั้นเอง บรรลุโสดาปัตติผลซึ่งเป็นขั้นต้นของมรรคผลนิพพาน