Μουσικές Μορφές : Βασίλης Καραποστόλης (02/01/2024)

Με κεντρικό θέμα την Μουσική, την διασκέδαση και την λαϊκή Μούσα ο ομότιμος καθηγητής πολιτισμού και επικοινωνίας του Εθνικού Καποδοστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Βασίλης Καραποστόλης, αναλύει και συζητά με τον Κωνσταντίνο Κακαβελάκη στην εκπομπή Μουσικές Μορφές, αποσπασματικές πτυχές της σκέψης του που αφορούν πιο συγκεκριμένα τη σύγχρονη απομάκρυνση της μουσικής διασκέδασης από την αυθεντική ιστορική αποστολή της μουσικής λαϊκής έκφρασης και τη σύγχρονη μεταμόρφωσή της. Κύρια θέματα που προκύπτουν στην ερευνητική του προσέγγιση και ως αποτέλεσμα αυτού του φαινομένου είναι η νέα αναδυόμενη κοινωνική αβεβαιότητα των τελευταίων δεκαετιών και η μείωση των προσδοκιών των ανθρώπων που συνδέονται με έναν διαταραγμένο ψυχικό βίο και την αύξηση των αδιεξόδων. Ταυτοχρόνως επισημαίνεται η αίσθηση μιας διαρκούς αιωρούμενης απειλής της ίδιας της προσωπικότητάς των, που οδηγεί στην αποδόμηση και μετακίνηση από τις σταθερές της ψυχικής τους δομής με αποτέλεσμα μια ολέθρια οπισθοχώρηση προς ένα κλείσιμο στον εαυτό τους άλλοτε από γνωστική ασυμφωνία και άλλοτε επίσης από ασυμβατότητες που διέπουν την σύγχρονα προσαρμοσμένη μαζική μουσική προσφορά και τους τεχνολογικούς πολλές φορές καταχρηστικούς και επιβλητικούς νεοτερισμούς που συνδέονται μαζί της.
Ο Βασίλης Καραποστόλης επισημαίνει επίσης τον μεγάλο κίνδυνο που καραδοκεί δι΄αυτού του τρόπου, αυτής της προοδευτικής παραίτησης του ανθρώπου από την ίδια του την ομιλία και την εξαναγκαστική λακωνική συμπύκνωση και τυποποίηση των αισθημάτων του καθώς και την εκούσια εγκατάλειψη του δικαιώματος της προσπάθειας για την κατανόηση του κόσμου από την οποία προκύπτει και η μουσική έμπνευση.
Οι αρχέγονες ελληνικές μυθικές παραδόσεις που συνδέονται με τη αέναη διαπάλη των Μουσών και των Σειρήνων και η επικαιρότητα της βαθύτερης σημασίας τους στην εποχή του μετασχηματισμού των ψηφιακών μέσων και της [mediamorphosis] ανακαλεί στη μνήμη την συμβολική σημασία της αποστολής σπουδαίων μουσουργών της ελληνικής αρχαιότητας και της αδιαμεσολάβητης αμεσότητας της μουσικής τους δημιουργίας για την εμψύχωση της κοινωνίας με εκτενή αναφορά σε ένα από τα πρόσφατα βιβλία του φιλοξενούμενου “Μούσες εναντίον Σειρήνων - Ο γόνιμος άνθρωπος σε έναν άγονο κόσμο” εκδόσεις Πατάκη (2018)
Μουσικά μέρη που συνέβαλλαν στη συνειρμική ανάπτυξη της συζήτησης
Νίκος Σκαλκώτας: Η “σοδειά” από το έργο 4 εικόνες για μεγάλη Ορχήστρα με την ΚΟΑ υπό τη διεύθυνση του Στέφανου Τσιαλή -Κορνέτο: Ιωάννης Καραμπέτος. [Απόσπασμα]
Μίκης Θεοδωράκης: ”Στα περβόλια” από το έργο “Τραγούδι του Νεκρού Αδελφού”
Ερμηνεύει: ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης - [Απόσπασμα]
Γιώργος Ζαμπέτας: “Ηρθα κι΄απόψε στα σκαλοπάτια σου” Στίχοι: Χαράλαμπος Βασιλειάδης - Νίκος Μουρκάκος -Πρώτη ερμηνεία Πέτρος Αναγνωστάκης 1960 Ερμηνεύουν: Χρήστος Νικολόπουλος Μπουζούκι Γιάννης Σταματογιάννης : Μπουζούκι, Δημήτρης Ρέππας τραγούδι, μπουζούκι. [Με την ευγενική παραχώρηση από το αρχείο της ΕΡΤ και την εκπομπή “ Η αυλή των χρωμάτων”
Ηπειρώτικο Μοιρολόϊ : Σόλο κλαρίνο - Πετρολούκας Χαλκιας
Ο Βασίλης Καραποστόλης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1951. Σπούδασε στα Πανεπιστήμια Αθηνών και Stirling της Σκωτίας. Είναι καθηγητής στο Τμήμα Επικοινωνίας και Μέσων μαζικής Ενημέρωσης στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, όπου διδάσκει Φιλοσοφία της Επικοινωνίας και του Πολιτισμού. Έχει δημοσιεύσει μελέτες, δοκίμια και άρθρα για την ηθική και τα ήθη στον σύγχρονο κόσμο, τον ιδιωτικό και δημόσιο βίο, την εμπειρία της συμβίωσης κ.ά. Έργα του είναι: Η καταναλωτική συμπεριφορά στην ελληνική κοινωνία (1983), Μορφές της κοινωνικής δράσης (1984), Η αδιαχώρητη κοινωνία. Ένας διάλογος της κοινωνιολογίας με τη λογοτεχνία (1984), Συμβίωση και επικοινωνία στην Ελλάδα (1987/1999), Στις ρίζες της κοινωνικής εμπειρίας. Kείμενα κοινωνικής φιλοσοφίας (1987), Ήπιος λόγος (1989), Προς το παρόν. Kείμενα για τα σύγχρονα ήθη (1990), Χειροποίητη πόλη. Η Αθήνα ανάμεσα στο ναι και το όχι (1995), Πρώτο άγγιγμα (1998), Ο εαυτός δίχως πυξίδα - ταξιδεύοντας (1999), Ο πειρασμός του Ηρόστρατου. Περί ηθών και αισθημάτων (1999), Τα ενάντια. Η τέχνη της παραμυθίας (2002), Ψυχές με στόμα (2003), Χορεύοντας μόνη της (2004), Το χάρισμα (2008), Διχασμός και εξιλέωση (2010), Η εποχή της όρεξης (2012), Η ζωή σαν τιμολόγιο (2014) , Μούσες εναντίον Σειρήνων - Ο γόνιμος άνθρωπος σε έναν άγονο κόσμο εκδόσεις Πατάκη (2018),Ο παλμός του κόσμου, Αγώνες της αγάπης στον καιρό μας (Εκδόσεις Πατάκη 2022)