เพลงเกริ่นลาว (บทปู่เจ้าสมิงพรายเรียกไก่แก้วกายสิทธิ์) โดยคุณวริศ อัศวะไพฑูรย์4591

การร้องเพลงเกริ่นนั้น เปนอีกกลวิธีหนึ่งของศิลปะด้านคีตศิลป์ไทย เปนการขับร้องด้วยทำนองเพลงที่ไม่ยาวมากนัก เพื่อที่จะบอกกล่าวให้ผู้ชมแลผู้ฟังได้รับรู้ถึงเหตุการณ์อันจักดำเนินไปในกาลข้างหน้าที่จะถึงนี้ โดยการร้องเพลงประเภทนี้โบราณจารย์ได้สร้างสรรค์สำเนียงทำนองไว้มากมายหลายแบบ สามารถแยกแยะได้ง่ายด้วยสำเนียงภาษาของชาติต่าง ๆ อาทิ ลาว จีนแลแขก เปนต้น
สำหรับเพลงเกริ่นลาวที่ท่านได้สดับตรับฟังอยู่นี้ เปนการขับร้องในบทบาทของปู่เจ้าสมิงพราย ซึ่งเปนพรหมฤาษีที่มีตบะญาณอันแก่กล้า โดยเมื่อครั้งที่นางรื่นกับนายโรยผู้เปนนางพระกำนัลของพระเพื่อนพระแพง ได้เดินทางไปกราบทูลขอร้องให้ท่านช่วยสงเคราะห์โดยการนำพาพระลอมาสู่สวนขวัญ เพื่อให้เปนที่คลายวิโยคโศกศัลย์ของท้าวนางทั้งคู่ เจ้าปู่ได้เล็งเห็นว่าทั้งสามกษัตริย์นั้นต่างมีบุรพกรรมเกี่ยวเนื่องกันมาแต่ปุเรภพ จึงจำใจที่ต้องสงเคราะห์ด้วยการอ่านมนต์เรียกผีให้ลงสิงสู่ในไก่ แล้วเสกให้กลายร่างเปนไก่แก้วกายสิทธิ์ เพื่อหลอกล่อพระลอแลสองพระพี่เลี้ยงให้เดินทางมาถึงสวนขวัญตามเรื่องราวที่ลิลิตได้พรรณนาไว้ทุกประการ
บทร้องเพลงเกริ่นลาว
ปู่กระสันถึงไก่ในไพรพฤกษ์
ปู่รำฦกถึงไก่ไก่ก็มา
บ่ฮู้ กี่คณา กี่หมู่
ปู่เลือกได้ไก่ตัวงาม
ทรงทรามวัยทรามแรง ฯ
อนึ่ง เพลงเกริ่นไก่ฉบับนี้ ข้าพเจ้าได้รับหน้าที่จากคุณชยันตี อนันตกุล ให้ทำหน้าที่ขับร้องในการแสดงละคอนเรื่องพระลอ เมื่อวันที่ ๑๐ มีนาคม พุทธศักราช ๒๕๖๗ โดยใช้กลวิธีการขับร้องของคุณครูเหนี่ยวแลคุณครูสุรางค์ ดุริยพันธุ์ เปนแม่แบบในการขับร้องครั้งนี้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งเปนการขับร้องจากระดับเสียงปี่พาทย์ไม้นวมเข้าสู่ระดับเสียงสากล ซึ่งมีความถี่ห่างกันเถิง ๓ ช่วงเสียง นับว่าเปนการขับร้องที่ท้าทายความสามารถแลศักยภาพของเสียงเปนอย่างยิ่ง อย่างไรก็ดีผลงานนี้ก็ออกมาเปนที่น่าพอใจอยู่หลายส่วน ควรแก่การน้อมถวายเปนหิตานุหิตอุทิศแด่พระคุณแม่แลพระคุณครูผู้ถ่ายทอดแลขัดเกลาอบรมสั่งสอนมาทุกท่าน ดังนี้.
ภาพประกอบบทเพลง หน้าปกแผ่นเสียงเพลงไทยเรื่องพระลอ ตอนปู่เจ้าเรียกไก่ ห้างแผ่นเสียงตรากระต่าย ต.เง็กชวน บางลำพู
หอสมุด ตำรา แผ่นเสียง แถบบันทึกเสียงแลภาพถ่าย คุณวริศ อัศวะไพฑูรย์4591