"Το χίλια εννιακόσια το δεκαεπτά του έτους, τους Μακεδόνες Έλληνες τους πήραν αιχμαλώτους.... " Το αυθεντικό Παγονερίτικο τραγούδι στην ωριαία εβδομαδιαία εκπομπή παραγωγής ΕΡΤ3 2020, που παρουσιάζει τα έθιμα και την παράδοση του ακριτικού χωριού της Δράμας, Παγονέρι.
Η εκπομπή, «Κάθε Τόπος και Τραγούδι» καταγράφει πώς το τραγούδι κάθε τόπου μπορεί να κινητοποιήσει και κυρίως να δραστηριοποιήσει το ωραίο επιχώριο και αυθεντικό συνάμα θέαμα για τον πολύ κόσμο, το μεγάλο κοινά και κυρίως να δραστηριοποιήσει άτομα με φαντασία και δημιουργικότητα.
Λίγα λόγια για το Παγονέρι:
Χαρακτηρισμένος παραδοσιακός οικισμός από το 1983, διατηρεί, σε πείσμα των εποχών που αλλάζουν ραγδαία μορφές και σχήματα, τον αέρα μιας άλλης εποχής με αυθεντικότητα και αξιοπρέπεια. Ανήκει διοικητικά στο δήμο Κ. Νευροκοπίου. Απέχει από τη Δράμα 60 χλμ. περίπου και από το Κ. Νευροκόπι 22 χλμ.
Ο οικισμός, γνωστός και για το σινάφι των Ηπειρωτών κτιστάδων, είναι απαράμιλλης ομορφιάς με διόροφα πετρόκτιστα σπίτια με χαγιάτι και άνετες αυλές, με στενά καλντερίμμια, με τις βρύσες του με το παγωμένο, τους καλοκαιρινούς μήνες, τρεχούμενο νερό, τη μεταβυζαντινή εκκλησία των Εισοδίων της Θεοτόκου κτισμένη το 1835 και την υπέροχη θέα στο Φαλακρό όρος και την οροσειρά της Ροδόπης. Το Παγονέρι έχει υψόμετρο 750 μ. Ανατολικά ο Νέστος αποτελεί φυσικό του όριο, ενώ βόρεια με τον οικισμό Κατάχλωρο αγγίζει τα Βουλγαρικά σύνορα. Στα δυτικά υπάρχουν οι οικισμοί Αχλαδιά, Μικροκλεισούρα και η εγκαταλελειμένη Αχλαδομηλιά.
Το όνομά του το πήρε απο το κρύο (μπούζι) νερό που βγάζουν οι δύο βρύσες του χωριού η Επάνω και η Κάτω. Το νερό όπως τονίζουν οι κάτοικοι είναι κρύο το καλοκαίρι και ζεστό το χειμώνα.