วีดีโอ

Un peu de poésie dans ce monde de brutes. Merci Bachana !

Traduire la poésie suppose une compréhension profonde du texte, de son rythme., de ses allitérations ou assonances parfois., mais aussi une sensibilité littéraire profonde. C'est extrêmement complexe. Félicitations Boris pour ton travail.

* * * რამდენი უპასუხობა, რამდენი სართული თავზე, საძირკველი გტკივა, ჯერ მიწა ხომ არა ხარ, დუმილს, მაინც, სწავლობ, გარედან ვინც გეხება, ისინიც არ დააფრთხო. ამაზე უარესია, ფანჯრიდან რომ გაიხედავ და ვერავის ეტყვი: - რა კარგი ამინდია! ლია სტურუა * * * Combien de non-réponses, Combien d’étages au-dessus, Tes fondations te font mal, Après tout , tu n’es pas encore la terre, Tu apprends, tout de même, à garder le silence, N’effraie pas, au moins, ceux Qui te touchent du dehors. Il serait bien pire, En regardant par la fenêtre, De ne pouvoir dire à personne : ‒ Quel beau temps ! Lia Sturua Traduit du géorgien par B. Chabradzé Du recueil « Je suis nombreuses : Quinze poètes géorgiennes », éditions L'Inventaire, Paris 2021 : www.amazon.fr/Je-suis-nombreuses-Quinze-g%C3%A9orgiennes/dp/2355970467

ნაცრად ქცევის ხანდახან ვფიქრობ, ასეთი სიყვარული რომ შემეძლოს, როგორც ათი წლის წინ, დღის ბოლოს ნაცარი დავრჩებოდი. ის ბიჭი, რომელიც მიყვარდა, საჩხრეკით უნდა მდგარიყო და გადარჩენილი ნაკვერჩხლიდან აღვედგინე. ვიცი, დაღლიდა სულის შებერვა, მიმატოვებდა. ასეთი სიყვარული ჯობია - ცხელა, ცხელა... და როგორც აგვისტოს რომელიმე გამთენიას, უცებ წამოუბერავს გრილი ნიავი. ეკა ქევანიშვილი Réduite en cendres Parfois je me dis que si je pouvais aimer comme il y a dix ans, Je serais réduite en cendres à la fin de la journée. Le garçon que j’ai aimé devrait, avec un pique-feu à la main, Me faire renaître de la dernière braise. Je le sais, il se lasserait de souffler, il me laisserait tomber. Mieux vaut un amour qui donne chaud, chaud… Et soudain, comme un matin d’août, souffle une brise fraîche. Eka Kevanishvili Traduit du géorgien par B. Chabradzé ამავე ავტორის სხვა ლექსები შესულია ფრანგულ ანთოლოგიაში "მე ბევრი ვარ. თხუთმეტი ქართველი პოეტი ქალი" (ლ'ენვანტერი, პარიზი 2021): www.amazon.fr/Je-suis-nombreuses-Quinze-g%C3%A9orgiennes/dp/2355970467 D'autres poèmes de la même auteur figurent dans l'anthologie française : Je suis nombreuses. Quinze poètes géorgiennes (L'Inventaire, Paris 2021) : www.amazon.fr/Je-suis-nombreuses-Quinze-g%C3%A9orgiennes/dp/2355970467

ნაცრად ქცევის ხანდახან ვფიქრობ, ასეთი სიყვარული რომ შემეძლოს, როგორც ათი წლის წინ, დღის ბოლოს ნაცარი დავრჩებოდი. ის ბიჭი, რომელიც მიყვარდა, საჩხრეკით უნდა მდგარიყო და გადარჩენილი ნაკვერჩხლიდან აღვედგინე. ვიცი, დაღლიდა სულის შებერვა, მიმატოვებდა. ასეთი სიყვარული ჯობია - ცხელა, ცხელა... და როგორც აგვისტოს რომელიმე გამთენიას, უცებ წამოუბერავს გრილი ნიავი. ეკა ქევანიშვილი Réduite en cendres Parfois je me dis que si je pouvais aimer comme il y a dix ans, Je serais réduite en cendres à la fin de la journée. Le garçon que j’ai aimé devrait, avec un pique-feu à la main, Me faire renaître de la dernière braise. Je le sais, il se lasserait de souffler, il me laisserait tomber. Mieux vaut un amour qui donne chaud, chaud… Et soudain, comme un matin d’août, souffle une brise fraîche. Eka Kevanishvili Traduit du géorgien par B. Chabradzé D'autres poèmes de la même auteur figurent dans l'anthologie française : Je suis nombreuses. Quinze poètes géorgiennes (L'Inventaire, Paris 2021) : www.amazon.fr/Je-suis-nombreuses-Quinze-g%C3%A9orgiennes/dp/2355970467

Poème récité : L’ordre Qu’on donne des maisons aux sans-abri, Des millions aux sans-le-sou, De l’inspiration aux poètes, De la patience à la langue pour tourner sept fois dans la bouche, Un mouton, deux moutons, trois moutons... aux insomniaques, De la force pour se répandre l’un dans l’autre Aux amoureux, Des jouets aux enfants Ainsi qu’aux dictateurs, Libre cours à la fantaisie, De la nourriture aux affamés, Des arbres aux vents Pour y reprendre haleine. Qu’on ne donne rien aux politiciens. Paata Shamugia Traduit du géorgien par B. Chabradzé ბრძანება დაე, მიეცეთ უსახლკაროებს სახლები, უფულოებს - მილიონები, პოეტებს - შთაგონება, ენას - ძვალი, უძილოებს - ერთი ცხვარი, ორი ცხვარი, სამი ცხვარი... შეყვარებულებს მიეცეთ ძალა, გაიფანტონ ერთმანეთში. ბავშვებს მიეცეთ სათამაშოები, დიქტატორებსაც. ფანტაზიას მიეცეს გასაქანი, მშივრებს - საკვები, ქარებს მიეცეთ ხეები, რომ ტოტებზე ჩამოისვენონ. პოლიტიკოსებს არ მიეცეთ არაფერი. პაატა შამუგია

ეს რომ შენი შვილი იყოს (მაშველის ლოდინში დამხრჩვალ მიგრანტებს) ეს რომ შენი შვილი იყოს, ზღვას გემებით აავსებდი, ნებისმიერდროშიანებით. ისურვებდი, რომ მილიონობით ადამიანს, ერთად, მისთვის ხიდი აგვეგო და ზედ გამოგვეტარებინა. მუდამ მზრუნველი - არასოდეს მიატოვებდი, მოუჩრდილავდი, რომ არ დაწვოდა მზისგან თვალები და ზღვის მლაშე შხეფებისგან დაიფარავდი. ეს რომ შენი შვილი იყოს, წყალში გადავარდებოდი, მოკლავდი მეთევზეს, რომელიც ნავს არ გათხოვებდა. ღრიალს მორთავდი გადარაზულ მთავრობის კართან, დახმარების სათხოვნელად, სიცოცხლის სათხოვნელად. ეს რომ შენი შვილი იყოს, ძაძებში იქნებოდი, შეგეზიზღებოდა მსოფლიო, შეგეზიზღებოდა პორტები უამრავი უძრავი ხომალდით. შეგეზიზღებოდა ისინი, ვინც მათ ხელმიუწვდომელს ხდის და ვის გამოც, ღრიალს ზღვის მლაშე გემო ახლავს ყოველთვის. ეს რომ შენი შვილი იყოს, მათ უწოდებდი ლაჩარ არაადამიანებს, რადგან ასეთები არიან ისინი. დაგიჭერდნენ, დაგამწყვდევდნენ, დაგამუნჯებდნენ, შენ კი სურვილი გექნებოდა, დაგელეწა მათთვის სიფათი, რადგან ყველანი ერთ ზღვაში ვცურავთ. მაგრამ ნუ წუხხარ! შენ თბილ სახლში ხარ და ეს შენი შვილი არ არის! შენი არ არის! შეგიძლია, მშვიდად იძინო და არ იდარდო, რაც მთავარია - ეს ხომ შენი შვილი არ არის! ეს შვილია გზააბნეულ კაცობრიობის, ჭუჭყიანი კაცობრიობის, არავინ რომ არაფრად აგდებს. იძინე ტკბილად, გულდამშვიდებით. შენი არ არის. სერჯო გუტილა თარგმანი ფრანგულიდან: ბაჩანა ჩაბრაძე

ეს რომ შენი შვილი იყოს (მაშველის ლოდინში დამხრჩვალ მიგრანტებს) ეს რომ შენი შვილი იყოს, ზღვას გემებით აავსებდი, ნებისმიერდროშიანებით. ისურვებდი, რომ მილიონობით ადამიანს, ერთად, მისთვის ხიდი აგვეგო და ზედ გამოგვეტარებინა. მუდამ მზრუნველი - არასოდეს მიატოვებდი, მოუჩრდილავდი, რომ არ დაწვოდა მზისგან თვალები და ზღვის მლაშე შხეფებისგან დაიფარავდი. ეს რომ შენი შვილი იყოს, წყალში გადავარდებოდი, მოკლავდი მეთევზეს, რომელიც ნავს არ გათხოვებდა. ღრიალს მორთავდი გადარაზულ მთავრობის კართან, დახმარების სათხოვნელად, სიცოცხლის სათხოვნელად. ეს რომ შენი შვილი იყოს, ძაძებში იქნებოდი, შეგეზიზღებოდა მსოფლიო, შეგეზიზღებოდა პორტები უამრავი უძრავი ხომალდით. შეგეზიზღებოდა ისინი, ვინც მათ ხელმიუწვდომელს ხდის და ვის გამოც, ღრიალს ზღვის მლაშე გემო ახლავს ყოველთვის. ეს რომ შენი შვილი იყოს, მათ უწოდებდი ლაჩარ არაადამიანებს, რადგან ასეთები არიან ისინი. დაგიჭერდნენ, დაგამწყვდევდნენ, დაგამუნჯებდნენ, შენ კი სურვილი გექნებოდა, დაგელეწა მათთვის სიფათი, რადგან ყველანი ერთ ზღვაში ვცურავთ. მაგრამ ნუ წუხხარ! შენ თბილ სახლში ხარ და ეს შენი შვილი არ არის! შენი არ არის! შეგიძლია, მშვიდად იძინო და არ იდარდო, რაც მთავარია - ეს ხომ შენი შვილი არ არის! ეს შვილია გზააბნეულ კაცობრიობის, ჭუჭყიანი კაცობრიობის, არავინ რომ არაფრად აგდებს. იძინე ტკბილად, გულდამშვიდებით. შენი არ არის. სერჯო გუტილა თარგმანი ფრანგულიდან: ბაჩანა ჩაბრაძე

La schisociété (Extrait) Je vais chez Nino, dans le quartier dix de Temka. J'aurais préféré qu'elle habite plus près. Les amis devraient habiter à proximité. Je suis debout, immergé dans l’odeur du bus, Comme dans un fleuve. L'odeur desséchée de la ville est aussi là, embarrassée, Comme une maman venant de surprendre son enfant en pleine branlette. Chacun fait mine de ne rien remarquer. Les gouttes de sueur de l'homme d'à côté me tombent dessus comme de la grenaille. La vague de passagers emporte un retraité À qui personne ne cède la place. Le torrent de sueur a déjà fait glisser devant moi deux personnes que je connais. Je pense à toi. J'écris sur toi, Même quand j'écris sur quelqu’un d’autre, c'est sur toi que j'écris. Même quand formellement je n'écris pas sur toi, j'écris sur toi. Quand je t'écoute, Une forêt d'idées se met à bruire dans ma tête, Du fond de l'obscurité, les corbeaux volent vers moi Et se taguent sur les branches. Corbeaux aux beaux corps... ...Les deux hémisphères de mon cerveau sont mes chevaux. Le canasson de gauche ignore ce que fait le bourrin de droite. Je tiens leurs rênes mais je n'arrive pas à les dompter. Je suis déchiré, Je suis double, Je suis binaire, Je suis en mode mineur, J'écris « La Schisociété ». Toi qui sèmes tes doigts minces dans mes cheveux tous les matins, Toi qui fais mûrir le frémissement sur ma peau Et cueilles les frissons de mes vertèbres, Comme des cerises, J'aurais voulu te dédier ce poème. Paata Shamugia Traduit du géorgien par B. Chabradzé შიზოგადოება (ნაწყვეტი) მივდივარ ნინოსთან, თემქის მეათე კვარტალში. კარგი იქნებოდა, ახლოს ეცხოვრა. მეგობარი ახლოს უნდა ცხოვრობდეს. ვდგავარ ავტობუსის სუნში, როგორც მდინარეში, ქალაქის შედედებული სიმყრალეც აქვე უხერხულად ჩამომდგარა, როგორც შვილის ხელცქვიტობას წასწრებული დედა. არ ვიმჩნევთ ერთმანეთს. საფანტივით მეყრება გვერდით მდგომის ოფლის წვეთები, დინება მოდენის პენსიონერს, რომელსაც ადგილს არავინ უთმობს, ორი ნაცნობი უკვე ჩამოატარა ოფლის ნიაღვარმა. მე ვფიქრობ შენზე. მე ვწერ შენზე, მაშინაც კი, როცა მე ვწერ სხვაზე, მე ვწერ შენზე. მაშინაც კი, როცა პრინციპულად არ ვწერ შენზე, მე ვწერ შენზე. შენ როცა გისმენ, თავში იდეების ტყე მიშრიალებს, სიბნელიდან ყვავები მოფრენენ და ტოტებზე თავს ითაგავენ. ყვავიან ყვავები… ...ჩემი ტვინის ორივე ნახევარსფერო ჩემი ცხენებია, მარცხენა ცხენმა არ იცის თუ რასა იქმს მარჯვენა ლაფშა. აღვირი მიჭირავს, მაგრამ ვერ ვიმორჩილებ, მე გახლეჩილი ვარ, ორ-ორი ვარ, ბინარული ვარ, მინორული ვარ, მე ვწერ შიზოგადოებას. შენ ვინც ყოველ დილით შენს გამხდარ თითებს ჩემს თმებში თესავ შენ ვინც თრთოლას ამწიფებ ჩემს ტანზე და ჟრუანტელს კრეფ ჩემი ხერხემლიდან, როგორც ალუბლებს. მე მინდოდა, ეს პოემა მომეძღვნა შენთვის. პაატა შამუგია

Absolument magnifique !

გაჩერებაზე ... თქვა, რომ ნანობდა; ნანობდა, რომ ბევრი იფიქრა. რომ გვიან მიხვდა: ერთადერთი, რაც ცხოვრებას არ ჭირდება, _ ანალიზია. რაც თქვა, ეს იყო. დანარჩენი აღარ უთქვამს, მაგრამ ისმოდა. გაჩერებაზე, შორიახლო მომლოდინე მგზავრებისათვის არაფერიც არ ხდებოდა. მხოლოდ მე ვგრძნობდი, მე ვხედავდი: ქალი, რომელიც მშვიდად იდგა, როგორ გრგვინავდა და ბობოქრობდა, რა დაუნდობლად წიხლავდა და კორტნიდა და წყევლიდა და აფურთხებდა საკუთარ იღბალს. მესმოდა, როგორ გაჰკიოდა ქალი, რომელიც ჩუმად იდგა. გაჰკიოდა, რომ გვიანია... რომ ალაგდა უკვე ცხოვრება, _ სუფრასავით, სანამ ფიქრობდა, და იმისი სუფთა თეფშიც თან გაიყოლა... გაჰკიოდა, რომ უკვე ქალი აღარ არის: მზე _ სამკაულად მოსახმარი, ღუმელად ექცა; რომ უკვე ქალი აღარ არის, _ ლილიფარას ყვავილია, ლილიფარას ყვავილივით სულ მზისაკენ უჭირავს ძვლები... გაჰკიოდა, რომ მის სახლში, ამ ხნისაა და, არასოდეს დაღამებულა, რადგან არასდროს არ ღამდება მარტოქალის საძინებელში, არ ღამდება, _ ბნელდება მხოლოდ... გაჰკიოდა, რომ იმისი თეთრეულის მდუღარე თოვლზე ალუბალი არ გასრესილა... რომ არც საწოლი დავიწროვდა... რომ ვერასოდეს იყო სუსტი... რომ სარკესთან, შემოსასვლელში, საკიდის ძირას, _ დაქარგული ჩუსტების გვერდით არასოდეს უცხოვრიათ დიდ, მძიმე ფოსტლებს... რომ მისი ძილის კუნჭულებში გამუდმებით დაძვრებოდა შიშის თაგვი და ძილს უხრავდა... გაჰკიოდა, რომ ფუი ბევრ ფიქრს! დათვლილ ნაბიჯებს! ასჯერ გაზომვას! არც ერთხელ გაჭრას!.. გაჰკიოდა. მე _ ვუსმენდი. მე რას ვიტყოდი! _ ჩუმად იდგა. ერთადერთი, რაც ცხოვრებას არ ჭირდება, ანალიზია. _ რაც თქვა, ეს იყო. ელა გოჩიაშვილი კრებულიდან „ცხოვრებაგაუმტარი“, საუნჯე 2013 À l’arrêt … Elle a dit qu’elle regrettait , Qu’elle regrettait d’avoir beaucoup réfléchi, D’avoir compris trop tard : La seule chose dont la vie n’a pas besoin, C’est d’être analysée. C’est tout ce qu’elle a dit. Elle n’a pas dit le reste, Mais je l’ai entendu. À l’arrêt, Pour les passagers qui attendaient à proximité, Rien ne se passait. J’étais la seule à entendre, À voir La femme qui se tenait là, tranquille, Tonner et faire rage, Piétiner Et becqueter Et maudire Son propre sort en lui crachant dessus. J’entendais crier La femme qui se tenait là, silencieuse, Je l’entendais crier qu’il était trop tard maintenant… Que la vie avait déjà été débarrassée, Telle une table, Pendant qu’elle réfléchissait, Et que son assiette intacte Avait été emportée… Je l’entendais crier Qu’elle n’était plus une femme, Car le soleil, son bijou d’autrefois, S’était transformé en four, Qu’elle n’était plus une femme, Mais une fleur d’ipomée, Car elle orientait toujours ses os vers le soleil, Telle une fleur d’ipomée… Je l’entendais crier Que dans sa maison, Malgré son âge avancé, Il n’avait jamais fait nuit , Car il ne fait jamais nuit Dans la chambre à coucher d’une femme seule, Il ne fait jamais nuit - il fait seulement obscur… Je l’entendais crier Que sur la neige bouillante De ses draps, Aucune cerise n’avait jamais été écrasée… Que le lit n’avait pas rétréci non plus… Qu’elle n’avait jamais pu être faible… Qu’à côté du miroir, dans l’entrée, En bas de la penderie, Avec les chaussons brodés, N’avaient jamais vécu Des pantoufles volumineuses et lourdes… Que dans les recoins de son sommeil La souris de la peur Se faufilait constamment Et rongeait son repos… Je l’entendais crier Son dégoût d’avoir trop réfléchi ! D’avoir compté ses pas ! D’avoir tourné sept fois sa langue Et de n’avoir jamais parlé ! Je l’entendais crier et je l’écoutais. Que pouvais-je dire ? - Elle se tenait là, silencieuse. La seule chose dont la vie n’a pas besoin, C’est d’être analysée - C’est tout ce qu’elle a dit. Ela Gochiashvili Traduit du géorgien par B. Chabradzé Du recueil « Je suis nombreuses : Quinze poètes géorgiennes », éditions L'Inventaire, Paris 2021 : www.amazon.fr/Je-suis-nombreuses-Quinze-g%C3%A9orgiennes/dp/2355970467

რა ვუთხრათ შვილებს რა ვუთხრათ შვილებს, როცა ომიდან დავბრუნდებით? როცა მშვიდობიდანაც დავბრუნდებით, როცა სიკვდილიდანაც დავბრუნდებით, რას ვეტყვით შვილებს, ყველგან სიყვარულს ვეძებდით და ვერსად ვიპოვეთ, თავისუფლებას ვეძებდით და მონობაში მივაკვლიეთო? ბედნიერებას ვეტრფოდით და უბედურებაზე ვიქორწინეთო? რას ვეტყვით შვილებს, ვერ ვიპოვეთო ღმერთი ცაში, სახლი - მიწაზე, შემოგვერღვაო ჰორიზონტები, ვერ დავიცავით სიმყუდროვე ჩვენი ტაძრების? რას ვეტყვით შვილებს, რისთვის გაჩენდით - თქვენს ჩვილ სულებზე რომ ვმდგარიყავით, როგორც კიბის საფეხურებზე, და გვეხოხა ზევით, ცისაკენ და მაინც მიწა გვფარებოდა თავზე საბრალოთ? აჰა, ტანჯვა - თქვენი ბეთლემი. თავად შვით ღმერთი, რომელიც თქვენი ტოლი იქნება, უფრო მეტად დაგიდგებათ მხარში დაღლილებს. მარიამ წიკლაური კრებულიდან „100 ლექსი“, ინტელექტი 2014 Que dirons-nous à nos enfants Que dirons-nous à nos enfants Quand nous reviendrons de la guerre ? Quand nous reviendrons de la paix aussi, Quand nous reviendrons de la mort elle-même, Que leur dirons-nous ? - Que nous avons cherché l’amour partout Et ne l’avons trouvé nulle part ? Que nous avons cherché la liberté Et l’avons trouvée dans l’esclavage ? Que nous avons aspiré au bonheur Et avons épousé le malheur ? Que leur dirons-nous ? - Que nous n’avons trouvé ni Dieu dans les cieux, Ni maison sur la Terre ? Que nous avons vu nos horizons se découdre Et n’avons pas pu protéger la sérénité De nos temples ? Que leur dirons-nous ? - Que nous les avons mis au monde Pour nous tenir debout sur leurs âmes infantiles, Comme sur des marches d’escalier, Afin de ramper vers le haut, vers les cieux, Tout en restant couverts de terre, Tels des misérables ? Voici la souffrance - votre Bethléem : Donnez naissance, par vous-mêmes, à un Dieu Qui sera votre égal Et vous soutiendra davantage Lorsque vous serez à bout de forces. Mariam Tsiklauri Traduit du géorgien par B. Chabradzé Du recueil « Je suis nombreuses : Quinze poètes géorgiennes », éditions L'Inventaire, Paris 2021 : www.amazon.fr/Je-suis-nombreuses-Quinze-g%C3%A9orgiennes/dp/2355970467

ჟაკ ბრელი ნუ მიმატოვებ ნუ მიმატოვებ! ჯობს, დავივიწყოთ, რაც უკვე იყო, რაც შორს დავტოვეთ - გაუგებრობა ცრუ და ავგული, და დაკარგული დროით შეპყრობა, და ის დღეებიც, გულს რომ გვიკლავდა, კითხვებს გვისვამდა ეჭვის ტყეები... ნუ მიმატოვებ! გაჩუქებ წვიმას უდაბნოს მოსულს, ბროლივით მბრწყინავს, მძივებად მოსხმულს. მკვდარიც გავარღვევ მიწის ხვეულებს, რომ მზით გავალღო შენი სხეული. ავაგებ ოდას, სადაც უფალი იქნება ტრფობა, შენ - დედოფალი! ნუ მიმატოვებ! ნუ მიმატოვებ! მე გეტყვი ფრაზებს, სიგიჟით სავსეს, ოღონდ მადროვე. გეტყვი იმ წყვილზე ვრცლად და უხვადაც, ერთურთი ისევ რომ შეუყვარდათ. მოგითხრობ ხვედრზე მკვდარი მეფისა, შენთან შეხვედრა რომ არ ეღირსა. ნუ მიმატოვებ! უნახავთ მავანთ, რომ მეყსეულად ამოფრქვეულა მძინარე ლავა, და ისიც, ვფიცავ, გვინახავს, როცა დამწვარმა მიწამ ხორბალი მოგვცა. და რომ ალისებრ შეღებოს ბინდი, განა ღამისფერს არ ერწყმის შინდი?! ნუ მიმატოვებ! ნუ მიმატოვებ! აღარ ვიტირებ, არც ვიტიტინებ, ოღონდ მადროვე, უბრალოდ, დავდგე და შენი ცქერით, შენი სიმღერით და ცეკვით დავტკბე, რომ ჩრდილად ვიქცე, შენს თითთა ჩრდილად, შენს ჩრდილთა ჩრდილად, და... ძაღლის ჩრდილად… ნუ მიმატოვებ! ნუ მიმატოვებ! ნუ მიმატოვებ! ნუ მიმატოვებ! 1959 ფრანგულიდან თარგმნა ბაჩანა ჩაბრაძემ "ფრანგული შანსონი", ინტელექტი 2015 intelekti.ge/book_ge.php?id=462%E2%80%8B Jacques Brel Ne me quitte pas Ne me quitte pas ! Il faut oublier ! Tout peut s oublier Qui s enfuit déjà ! Oublier le temps Des malentendus Et le temps perdu A savoir comment, Oublier ces heures Qui tuaient parfois A coups de pourquoi Le cœur du bonheur. Ne me quitte pas ! Moi je t offrirai Des perles de pluie Venues de pays Où il ne pleut pas. Je creuserai la terre Jusqu après ma mort Pour couvrir ton corps D or et de lumière. Je ferai un domaine Où l amour sera roi Où l amour sera loi Où tu seras reine ! Ne me quitte pas ! Ne me quitte pas ! Je t inventerai Des mots insensés Que tu comprendras. Je te parlerai De ces amants-là Qui ont vu deux fois Leurs cœurs s embraser. Je te raconterai L histoire de ce roi Mort de n avoir pas Pu te rencontrer. Ne me quitte pas ! On a vu souvent Rejaillir le feu De l ancien volcan Qu on croyait trop vieux. Il est paraît-il Des terres brûlées Donnant plus de blé Qu un meilleur avril. Et quand vient le soir Pour qu un ciel flamboie Le rouge et le noir Ne s épousent-ils pas ?! Ne me quitte pas ! Ne me quitte pas ! Je n vais plus pleurer, Je n vais plus parler, Je me cacherai là A te regarder Danser et sourire Et à t écouter Chanter et puis rire. Laisse-moi devenir L ombre de ton ombre, L ombre de ta main, L ombre de ton chien… Ne me quitte pas ! Ne me quitte pas ! Ne me quitte pas ! Ne me quitte pas ! © Warner Chappell Music France et Éditions Jacques Brel - 1959

ლია სტურუა *** რამდენი უპასუხობა, რამდენი სართული თავზე, საძირკველი გტკივა, ჯერ მიწა ხომ არა ხარ, დუმილს, მაინც, სწავლობ, გარედან ვინც გეხება, ისინიც არ დააფრთხო. ამაზე უარესია, ფანჯრიდან რომ გაიხედავ და ვერავის ეტყვი: - რა კარგი ამინდია! ლექსის ფრანგული თარგმანი შესულია კრებულში "მე ბევრი ვარ: თხუთმეტი ქართველი პოეტი ქალი", გამომცემლობა ლ'ენვანტერი, პარიზი 2021: www.amazon.fr/Je-suis-nombreuses-Quinze-g%C3%A9orgiennes/dp/2355970467 Lia Sturua *** Combien de non-réponses, Combien d’étages au-dessus, Tes fondations te font mal, Après tout , tu n’es pas encore la terre, Tu apprends, tout de même, à garder le silence, N’effraie pas, au moins, ceux Qui te touchent du dehors. Il serait bien pire, En regardant par la fenêtre, De ne pouvoir dire à personne : ‒ Quel beau temps ! Traduit du géorgien par B. Chabradzé Du recueil « Je suis nombreuses : Quinze poètes géorgiennes », éditions L'Inventaire, Paris 2021 : www.amazon.fr/Je-suis-nombreuses-Quinze-g%C3%A9orgiennes/dp/2355970467

ოქტომბერი აი ჩემი ოქტომბერი, ჩემი სიმწვანეშეპარული ოქტომბერი, ჩემი ვერგაყვითლებული ოქტომბერი, ჩემი ბავშვობაგაუხუნარი ოქტომბერი, ჩემი გაზაფხულით სავსე ოქტომბერი, ჩემი ემოციებით სავსე ოქტომბერი, კალათაში მწვანეფოთლებჩაყრილი ოქტომბერი, ცხოვრების დასაწყისში მდგარი ოქტომბერი, 16 წლის გოგოს გულისნაირი ოქტომბერი, რეალობას ვერშეწყვილებული ოქტომბერი, მწიფე ხილის ნაცვლად ჩიტების ჟღურტულით სავსე ოქტომბერი, მწიფე ხილის ნაცვლად ყვავილობის სუნით სავსე ოქტომბერი, თავდაყირადაყენებული ოქტომბერი, პოეტის ოცნებებით სავსე ოქტომბერი, პოეტის აპრილებით სავსე ოქტომბერი, ჭკუიდან შეშლილი ოქტომბერი ერთ დიდ ტაბლაზე დაგიდე და ვახშმად მოგართვი. ახლა უკვე შენი საქმეა, ჩემი სულის მწვანე ფოთლებით როგორ გააფორმებ დღევანდელ საღამოს, ოდნავ მზიანს, ოდნავ მოწყენილს, როგორ გადაკვეთავს ერთმანეთს ჩემი და შენი რეალობა, როგორ შეეწყობა ერთმანეთს ჩემი და შენი ოქტომბერი, შენს პრაქტიკულ წარმოდგენებს, შენს საშემოდგომო მოსავალს როგორ დაამშვენებს ჩემი თავდაყირადაყენებული სამყარო, როგორ დაისვამ სუფრაზე პირისპირ ჩემს ყვავილებით დაფოთლილ სხეულს და მოგეწონები, როცა თვალებიდან აპრილის მერცხლები ამიფრინდებიან. დაალაგე შემოდგომის ხილი სუფრაზე. მიმიპატიჟე. მოვალ, დავჯდები და მოგიყვები, რას ვგრძნობ, როდესაც მწვანე ფოთლების მოსავალი ყვირილით მიხმობს. ირმა შიოლაშვილი კრებულიდან „ოქტომბერი“, ინტელექტი 2020 Octobre Voici mon octobre, Mon octobre qui s’imprègne de vert , Mon octobre qui n’arrive pas à jaunir, Mon octobre d’enfance éternelle, Mon octobre plein de printemps, Mon octobre plein d’émotions, Octobre aux feuilles ver tes amassées dans un panier, Octobre du début de la vie, Octobre pareil au cœur d’une fille de seize ans, Octobre non-apparié à la réalité, Octobre plein de gazouillements d’oiseaux En place de fruits mûrs, Octobre plein du parfum des fleurs, En place de fruits mûrs, Octobre renversé, Octobre plein de rêves de poète, Octobre plein d’avrils de poète, Octobre désaxé - Je te l’ai mis sur un grand plateau pour ton dîner. Maintenant c’est à toi De décorer aux feuilles ver tes de mon âme Cette soirée légèrement ensoleillée, légèrement triste, De faire se croiser nos réalités, D’apparier ton octobre au mien, D’embellir tes idées pratiques, ta récolte automnale Par mon univers renversé, De mettre sur la table face à toi Mon corps tapissé de fleurs Et de m’aimer Quand les hirondelles d’avril s’envoleront de mes yeux. Dispose les fruits d’automne sur la table et invite-moi. Je viendrai m’asseoir et te dire ce que je ressens Quand la récolte de feuilles vertes tes m’appelle à haute voix. Irma Shiolashvili Traduit du géorgien par B. Chabradzé Du recueil « Je suis nombreuses : Quinze poètes géorgiennes », éditions L'Inventaire, Paris 2021 : www.amazon.fr/Je-suis-nombreuses-Quinze-g%C3%A9orgiennes/dp/2355970467

ბილეთების გამხვრეტი მე ვარ ბილეთების გამხვრეტი, წინ რომ ჩაუვლი და არც გახედავ. გვირაბში, სადაც მზე ვერ აღწევს, მგზავრი მგზავრს ასწრებს. დრო რომ მოვკლა, თან მაქვს ერთი ძველი "რიდერზ დაიჯესტი" - შიგ ყვებიან, დიდის ამბით, თუ როგორ ასწორებს მაიამი... მე კი დავმდგარვარ ამ ხვრელში და ვოხუნჯობ მშვიდად... არ არსებობს ცუდი საქმე - გამხვრეტად ვმუშაობ აქ მე! ვხვრეტ და ვხვრეტ, ვხვრეტ და ვხვრეტ, ისევ ვხვრეტ და ვხვრეტ! ეს - მეორე კლასი, ეს - პირველი კლასი... ვხვრეტ და ვხვრეტ, ვხვრეტ და ვხვრეტ, კვლავაც ვხვრეტ და ვხვრეტ! მე ვარ ბილეთების გამხვრეტი. - თქვენ "ოპერაზე" უნდა ჩახვიდეთ!.. ხვრელში ვცხოვრობ, სხვა სახლს არც ვეძებ. და ტანსაცმელზე ქაღალდების ფიფქი მადევს და მიმყვება ლოგინამდე. აქ ზეცად ქაშანურია, ვარსკვლავებად - საგანრიგო სია. ზოგჯერ, ოცნება გამიტაცებს, ბაქანს ზღვად აქცევს, შორ ნისლებში ვიკარგები, ვხედავ, ჩემკენ მოდის გემი, რომ მიხსნას ხვრელიდან, სადაც ვხვრეტ და ვხვრეტ! მაგრამ გემი ქრება... გონი მიბრუნდება და ვრჩები ხვრელში და კვლავაც ვხვრეტ და ვხვრეტ! მე ვარ ბილეთების გამხვრეტი. - თქვენ, ჯობს, "ლევალუადან" წახვიდეთ!.. მომბეზრდა და ამომივიდა! გავიქცე მინდა, გავიპარო, როგორც ქურდი და შორს მოვისროლო ქუდი! მოვა დრო და ფრთებს მეც გავშლი, მეც გავინავარდებ ბუნებაში, გამეფინება შარაგზები, და წავალ გზნებით! და თუ ჩემი ზარი ისმა, გავუდგები სამარის გზას. ვხვრეტ და ვხვრეტ, ვხვრეტ და ვხვრეტ, ისევ ვხვრეტ და ვხვრეტ! დროა, გიჟმა მუშამ, გავიკეთო შუბლში ნახვრეტი, ნახვრეტი, ბოლო ნახვრეტი! და ერთ ხვრელში ჩავეტევი და მორჩება ნახვრეტები! ნახვრეტები, ნახვრეტები, ნახვრეტები, ნახვრეტები… სერჟ გენსბური, 1958 ფრანგულიდან თარგმნა ბაჩანა ჩაბრაძემ "ფრანგული შანსონი", ინტელექტი 2015 intelekti.ge/book_ge.php?id=462​ Le Poinçonneur des Lilas Je suis le poinçonneur des Lilas, Le gars qu'on croise et qu'on ne regarde pas. Y a pas de soleil sous la terre, Drôle de croisière ! Pour tuer l'ennui j'ai dans ma veste Les extraits du Reader Digest. Et dans ce bouquin y a écrit Que des gars se la coulent douce à Miami, Pendant ce temps que je fais le zouave, Au fond de la cave. Paraît que y a pas de sot métier, Moi je fais des trous dans des billets ! Je fais des trous, des petits trous, encore des petits trous, Des petits trous, des petits trous, toujours des petits trous ! Des trous de seconde classe, Des trous de première classe, Je fais des trous, des petits trous, encore des petits trous, Des petits trous, des petits trous, toujours des petits trous ! Je suis le poinçonneur des Lilas. Pour Invalides, changez à Opéra ! Je vis au cœur de la planète, J'ai dans la tête Un carnaval de confettis, J'en amène jusque dans mon lit ! Et sous mon ciel de faïence, Je ne vois briller que les correspondances, Parfois je rêve je divague, Je vois des vagues Et dans la brume, au bout du quai, Je vois un bateau qui vient me chercher Pour me sortir de ce trou où je fais des trous, Des petits trous, des petits trous, toujours des petits trous ! Mais le bateau se taille Et je vois que je déraille Et je reste dans mon trou à faire des petits trous, Des petits trous, des petits trous, toujours des petits trous ! Je suis le poinçonneur des Lilas. Arts-et-Métiers direct par Levallois ! J'en ai marre, j'en ai ma claque, De ce cloaque, Je voudrais jouer la fille de l'air, Laisser ma casquette au vestiaire ! Un jour viendra, j'en suis sûr, Où je pourrais m'évader dans la nature, Je partirai sur la grand route Et coûte que coûte Et si pour moi il n'est plus temps, Je partirai les pieds devant ! Je fais des trous, des petits trous, encore des petits trous, Des petits trous, des petits trous, toujours des petits trous ! Y a de quoi devenir dingue, De quoi prendre un flingue ! Se faire un trou, un petit trou, un dernier petit trou, Un petit trou, un petit trou, un dernier petit trou ! Et on me mettra Dans un grand trou Où je n'entendrai plus Parler de trous, De petits trous, De petits trous, De petits trous, De petits trous... Serge Gainsbourg, 1958 © Warner Chappell Music France et Melody Nelson Publishing

რა შესანიშნავი პრონონსი გაქვთ ფრანგულად! ბოდლერის l'invitation au voyage-ც რომ გვაგემოთ!

ბაჩანა ❤

დიდი მადლობა, შესანიშნავია ❤

დედაჩემს დედაჩემის პური მენატრება, დედაჩემის ყავა, დედაჩემის ალერსი... და დღითი დღე, ბავშვობა იზრდება ჩემში, და სიცოცხლეს ძვირად ვაფასებ, რადგან თუ მოვკვდი, დედაჩემის ცრემლების შემრცხვება! თუ, ერთ დღეს, დავბრუნდი, შენი ქუთუთოების მზის ქოლგად მაქციე. ძვლები შენს უმწიკვლო ქუსლებქვეშ გაფენილი ბალახით შემიმოსე. ნაწნავზე მიმიმაგრე, კაბის ბოლოდან გამორღვეულ ძაფზე... და მე ალბათ ღმერთად ვიქცევი, ალბათ ღმერთად, თუ შენს გულს ახლო გავუვლი! თუ დავბრუნდი, მორივით, შენს ბუხარს შემიკეთე. და თოკად გამაბი შენი სახლის სახურავქვეშ... ფეხზე ვერ ვდგები შენი დღიური ლოცვის გარეშე. დავბერდი. ბავშვობის ვარსკვლავები ჩამომიწყვიტე და მე მათ, დასაბრუნებელ გზაზე, ბარტყებს გავუზიარებ... შენი მოლოდინის ბუდეში! მაჰმუდ დარვიში ფრანგულიდან თარგმნა ბაჩანა ჩაბრაძემ, არაბულიდან ელიას სანბარის ფრანგული თარგმანის მიხედვით. À ma mère J'ai la nostalgie du pain de ma mère, Du café de ma mère, Des caresses de ma mère... Et l'enfance grandit en moi, Jour après jour, Et je chéris ma vie, car Si je mourais, J'aurais honte de ma mère ! Fais de moi, si je rentre un jour, Une ombrelle pour tes paupières, Recouvre mes os de cette herbe Baptisée sous tes talons innocents, Attache-moi Avec une mèche de tes cheveux, Un fil qui pend à l'ourlet de ta robe... Et je serai, peut-être, un dieu, Peut-être, un dieu, Si j'effleurais ton cœur ! Si je rentre, enfouis-moi, Bûche, dans ton âtre. Et suspends-moi, Corde à linge, sur le toit de ta maison. Je ne tiens pas debout Sans ta prière du jour. J'ai vieilli. Ramène les étoiles de l'enfance Et je partagerai avec les petits des oiseaux, Le chemin du retour... Au nid de ton attente ! Mahmoud Darwich Traduction de l'arabe par Elias Sanbar

გამოსავალი ბევრი სისხლი - კედელზე, ბევრი კედელი - ქვეყნებს შორის, ბევრი ქვეყანა - კავშირში, ბევრი კავშირი სავალუტო, ბევრი უთანასწორობა, ბევრი ფული, ბევრი ბანკი, ბევრი ომი სამშვიდობო, ბევრი ბავშვი მომაკვდავი, ბევრი იმპერიალიზმი, ბევრი კაპიტალიზმი, ბევრი ლიბერალიზმი - თავისუფლების გარეშე! აღარ გვინდა თქვენი გამოსავალი! ეს თაობა ოცნებებით აღარ ერთობა! აღარ გვინდა თქვენი გამოსავალი! ძალა ერთობაშია, მაგრამ ვინ ქმნის ერთობას?! ბევრი შიმშილი - ქვეყანაზე, ბევრი მაკდო, ბევრი ცოფიანი ძროხა, ბევრი ტელევიზორი, ბევრი კომბლებით მოთამაშე, ბევრი კვირა - წელიწადში: - ჰო, გენაცვალე, პრივილეგირებული ვარ! ბევრი იმპერიალიზმი, ბევრი კაპიტალიზმი, ბევრი ლიბერალიზმი - თავისუფლების გარეშე! აღარ გვინდა თქვენი გამოსავალი! ეს თაობა ოცნებებით აღარ ერთობა! აღარ გვინდა თქვენი გამოსავალი! ძალა ერთობაშია, მაგრამ ვინ ქმნის ერთობას?! ბევრი ექსპერტი, ბევრი რეცეპტი, მაგრამ არაფერი - სიღატაკის და საშინელებების ამხსნელი! ეს ბაზრის კანონია, ეს აღებ-მიცემობაა, მდიდრებისთვის მიცემა, ღარიბებისთვის წართმევა. როდის მიხვდებით, რომ ჩვენ ამას არასდროს დავმორჩილდებით?! აღარ გვინდა თქვენი გამოსავალი! ეს თაობა ოცნებებით აღარ ერთობა! აღარ გვინდა თქვენი გამოსავალი! უარი - სისტემას კეთროვანს! დამიენ საეზი ალბომიდან God blesse, 2002 ფრანგულიდან თარგმნა ბაჩანა ჩაბრაძემ Solution Trop de sang sur le mur, Trop de mur entre les pays, Trop de pays dans l'union, Trop d'union monétaire, Trop d'inégalité, Trop d'argent, trop de banque, Trop de guerre pour la paix, Trop d'enfant qui crève, Trop d'impérialisme, Trop de capitalisme, Trop de libéralisme, Mais sans libération ! Nous ne voulons plus de vos solutions ! Il n'y a plus de rêves pour cette génération ! Nous ne voulons plus de vos solutions ! L'union fait la force mais dis qui fera l'union ?! Trop de faim dans le monde, Trop de MC Donald, Trop de vache tarée, Trop de télévision, Trop de cowboy du dimanche, Trop de dimanche dans l'année : Oui mon vieux c'est la chance d'être privilégié ! Trop d'impérialisme, Trop de capitalisme, Trop de libéralisme, Mais sans libération ! Nous ne voulons plus de vos solutions ! Il n'y a plus de rêves pour cette génération ! Nous ne voulons plus de vos solutions ! L'union fait la force mais dis qui fera l'union ?! Trop de profs qui récitent Des formules par cœur, Mais y a rien qui explique la misère et l'horreur ! C'est la loi des marchés, c'est l'offre et le demande, D'offrir à la richesse, De demander à ces putains de pauvres putain d'éducation. Mais quand comprendras tu Que nous n'accepterons jamais Ta soumission ?! Nous ne voulons plus de vos solutions ! Il n'y a plus de rêves pour cette génération ! Nous ne voulons plus de vos solutions ! L'union fait la force mais dis qui fera l'union ?! Damien Saez De l'album God blesse, 2002

დეზერტირი ჩემო პრეზიდენტო, წვრილად მოგწერთ ფიქრებს. თუ დრო გექნათ, იქნებ წაკითხვაც კი შეძლოთ. დღეს გადმომცეს, მარშით, მე უწყება ხელში - რამდენიმე დღეში მიბარებენ ჯარში. ჩემო პრეზიდენტო, მე ომში არ წავალ! ხალხის მოსაკლავად არ მოვსულვარ ქვეყნად! ნუ გამიბრაზდებით, მაგრამ უნდა გითხრათ ჩემი ბოლო სიტყვა - დეზერტირი ვხდები. ჩემთვის, ომის წლები გადაიქცა დრამად: დამეღუპა მამა, დამეკარგნენ ძმები. საცოდავი დედაც მოინელა დარდმა, ბნელ სამარის გარდა, ვეღარაფერს ხედავს. ტყვეს, დამატყდა სრული უბედობის ცელი - ამაწაპნეს ცოლი, გამიძარცვეს სული… ხვალ, რომ ირიჟრაჟებს, რაღა დაგიმალოთ, წარსულს სამუდამოდ მივუხურავ კარებს. გადავივლი მთა-ბარს, ვიწანწალებ ობლად ქალაქად თუ სოფლად და ხალხს ვეტყვი ამას: “კვერის დაკვრას მორჩით, გონს მოეგეთ დროზე, უარი თქვით ომზე, არ წახვიდეთ ომში!” თუ აანთეთ დენთი, თუ სისხლს ითხოვს დავა, მაშ, დაღვარეთ თავად, ჩემო პრეზიდენტო! მდევარს გადაეცით, თუ ჩემამდე მოვა - უიარაღოდ ვარ, დე, გამიხსნას ცეცხლი! ბორის ვიანი, 1954 ფრანგულიდან თარგმნა ბაჩანა ჩაბრაძემ "ფრანგული შანსონი", ინტელექტი 2015 intelekti.ge/book_ge.php?id=462 Le déserteur Monsieur le Président, Je vous fais une lettre Que vous lirez peut-être, Si vous avez le temps. Je viens de recevoir Mes papiers militaires Pour partir à la guerre Avant mercredi soir. Monsieur le Président, Je ne veux pas la faire, Je ne suis pas sur terre Pour tuer des pauvres gens. C'est pas pour vous fâcher, Il faut que je vous dise, Ma décision est prise, Je m'en vais déserter. Depuis que je suis né, J'ai vu mourir mon père, J'ai vu partir mes frères Et pleurer mes enfants. Ma mère a tant souffert Qu'elle est dedans sa tombe Et se moque des bombes Et se moque des vers. Quand j'étais prisonnier, On m'a volé ma femme, On m'a volé mon âme Et tout mon cher passé. Demain, de bon matin, Je fermerai ma porte Au nez des années mortes, J'irai sur les chemins. Je mendierai ma vie Sur les routes de France, De Bretagne en Provence Et je dirai aux gens : Refusez d'obéir ! Refusez de la faire ! N'allez pas à la guerre ! Refusez de partir ! S'il faut donner son sang, Allez donner le vôtre, Vous êtes bon apôtre, Monsieur le Président ! Si vous me poursuivez, Prévenez vos gendarmes, Que je n'aurai pas d'armes Et qu'ils pourront tirer. B. Vian / B. Vian - H. Berg © 1954 by Éditions BEUSCHER ARPEGE

ამაოება ამაოებათა წარსული მომავლით დაობლდა. ტყუოდა, ვინც მასთან დავობდა, იმ დროის ხახაში დაობდა ებანი. არ არის ვარსკვლავთა და-ძმობით, ქიმერულ ღამეთა ანცობით და უბედურებით ნაცნობი შვებანი. მიწაზე, სიცივე მწვერვალთა რად იყო უდაბნოს ღელვა და აღგზნება ცეცხლების ელვათა და მეხთა? ოაზისს საიდან მოველი?! აქ არის ამაო ყოველი! სუყველა დარდჩამომთოველი დამიხვდა. ქარია ჩემი, თუ სულია, დამთავრდა და გარდასულია. სიზმარიც დაიმსხვრა სრულიად ლანდებად! მათოვდა - მაწვენდა, მაწვიმდა... გაცივდა, უდაბნოც გაცივდა. ისიც, რას ტკივილი გაცრიდა, მადნება. და შენიც აიმღვრა თუ ყურე, სანამდე გინდა, რომ უყურო - მსოფლიო უთვალო, უყურო ხარობდეს?! იღვრება შხამად და გესლებად! მე მისთვის აროდეს მეცლება, ჩემთანაც არ შემოესვლება აროდეს. მაღლიდან დავცქერი დაბლარებს - ვინ - ქვესკნელს, ვინ ზესკნელს აბრალებს... და თოვლო, შენც ვეღარ ნაპრალებს დამითოვ. მე მართლა ვერავინ გამიგებს, ვერც - კაცი, ვერც - ბედის გამრიგე. ავიგე, სამყარო ავიგე ამიტომ! ყოველი რომ გა-ა-ათასდა, ნაპირს კი ვერავინ გადასცდა, ვინ იცნობს შორიდან მართლაც და გარიყულს?! და თუმცა მსოფლიოს მოედო, რომ უფალს სჭირდები ნოედო, დუმილი! კრინტიც კი, პოეტო, არ იყოს! ბაჩანა ჩაბრაძე კრებულიდან "მთვარის სიმთვრალე", მერანი 1996. ბმული ავტორის ტექსტებისკენ: armuri.georgianforum.com/t1076-topic

რა კარგია!

მეშახტის ცოლის სიმღერა ამაღამ გვიან მოვა ჩემი კაცი, ჩემი შებოლილი ქმარი და მისი კბილები თეთრად გაიელვებს. კბილებით შემიძლია ჩემი ქმარი სხვებისგან გამოვარჩიო. როცა გავიცანი, თეთრი კაცი იყო. ახლა, რაღაცნაირი მტვრისფერი გახდა. ხმაშიც თითქოს დაფხვნილი რკინა გაერია. თვალებში გავარვარებული ზეთი უპრიალებს. იცვლება ჩემი ქმარი, როცა გრძელი გვირაბიდან ამოდის, როცა სააქაოს ბრუნდება. აი, სადაცაა მოვა, ამოგანგლული შემოაღებს კარს და მოიტანს სუნს. დედამიწის შუაგულიდან წამოღებულს, სხვა მისნაირი დაქანცული კაცების. მოვა - ცალ ხელში ცარიელი კონტეინერებით, მეორეში გამურული პურით. პურსაც გადაედო ჩემი ქმარი. ჩემ გარდა, ისიც გააშავა. გზაში ცოტა ჩამოუტეხავს, ეტყობა, მოშივდა. დაჯდება მაგიდასთან და ზის. ელოდება წვნიანიან თეფშს, რომელსაც მოჰყვება ჩემი რამდენიმე მოსასწრები წინადადება ბანკის ვალებსა და მაღაზიის ნისიასა და მეზობლის ბავშვის ახალ ფეხსაცმელსა და ჩვენი შვილების დაძველებულ ჩანთებზე, სასოწარკვეთაზე. დაჯდება და იყურება ფანჯარაში, ცისკენ. ცა მენატრება - მეტყვის და დადუმდება. ამაღამ გვიან მოვა ჩემი ქმარი და დაყრის გასარეცხ ტანსაცმელს. და ზამთრის ყინვაში შეაღებს ფანჯარას. ჰაერი მენატრება, - იტყვის და დადუმდება. და მე ვეღარაფერს ვეტყვი სახატავ რვეულებსა და შოკოლადებსა და წიგნებსა და ახალ კაბებსა და აი, იმ ვიტრინაში გამოდებულ ყელსაბამსა და საერთოდ, ადამიანურად ცხოვრებაზე. მხოლოდ გავიფიქრებ - ნეტა ხელი და ფეხი სულ ჰქონდეს ჩემს ქმარს, რომ შახტში ჩავიდეს. ეკა ქევანიშვილი კრებულიდან „ევაკუაციის გეგმა“, წიგნები ბათუმში 2016 La chanson de la femme du mineur Ce soir, mon homme, mon mari, rentrera tard, enfumé, Et ses dents blanches scintilleront. Grâce à ses dents, je pourrais le reconnaître entre tous. Quand je l’ai connu, c’était un homme blanc. Maintenant, il est couleur poussière. On dirait aussi que sa voix est mêlée de poudre de fer Et que de l’huile bouillante brille dans ses yeux. Mon mari change quand il émerge du long tunnel, quand il revient sur terre. Voilà, il ne va plus tarder. Il va ouvrir la porte, souillé, Ramenant, du cœur de la terre, l’odeur de ses semblables exténués. Il aura des boîtes vides dans une main, du pain couvert de suie dans l‘autre. En plus de moi, il aura contaminé le pain, il l’aura noirci. Il manquera un bout sur le pain - il aura eu faim en rentrant. Il s'assiéra à table et y restera. Il attendra son potage qui sera suivi de mes inéluctables remarques Au sujet de nos dettes à la banque Et de nos prêts dans les magasins Et des nouvelles chaussures de l’enfant des voisins Et des cartables usés de nos enfants, De la désespérance. Il s'assiéra et regardera par la fenêtre, vers le ciel. Le ciel me manque, me dira-t-il et se taira. Ce soir, mon mari rentrera tard et jettera par terre ses vêtements sales Et ouvrira la fenêtre dans le froid hivernal. L’air me manque, dira-t-il et se taira. Et je ne pourrai rien lui dire au sujet des cahiers de dessins, Et des chocolats, Et des livres, Et des nouvelles robes, Et du collier dans la vitrine, De la vie d’un homme digne, en général. Je penserai juste : pourvu qu’il ait toujours mains et jambes, Qu’il puisse descendre à la mine. Eka Kevanishvili Traduit du géorgien par B. Chabradzé Du recueil « Je suis nombreuses : Quinze poètes géorgiennes », éditions L'Inventaire, Paris 2021 : www.amazon.fr/Je-suis-nombreuses-Quinze-g%C3%A9orgiennes/dp/2355970467

La métrique est fidèle. Indispensable pour le rythme de la chanson. Félicitations pour cette traduction.

Merci Boris. La beauté, ça se partage sans frontière, et tu le fais fort bien entre la France et la Géorgie.

ტყეს, რომელიც მიყვარს ჩაისუნთქე ეს ტყე, შეისრუტე ბოლომდე, თავისი თაფლიანი სუნით, ქინქლებით, კოღოებით, ფოთლებიანი ცით, რომ როცა დაბრუნდები ქალაქში, სარჩული ამოიბრუნო და სიგრილის შთაბეჭდილება შეუქმნა ტელევიზორთან გატრუნულ დასიცხულ ადამიანებს, რომლებსაც აღარ უნდათ ლექსი, მაგრამ შენი ფილტვებიდან ამოსულ ხეებს, ქვევიდან ზევით შესცქერიან და აზრადაც არ მოსდით მათი მოჭრა. ნუთუ, გადამდებია მწვანე საღებავი სისხლში? ლია სტურუა Au bois que j’aime Respire ce bois, Inspire-le jusqu'au bout Avec son odeur miellée, Ses moucherons, ses moustiques, Son ciel feuillé, Pour qu’au retour dans la ville Tu retournes ton habit Pour donner l'impression de fraîcheur Aux hommes Devant la télé, Muets et accablés par la chaleur, Qui ne veulent plus de poésie Mais qui regardent de bas en haut Les arbres qui poussent de tes poumons Et qui ne songent même pas À les abattre. La peinture verte dans le sang, Serait-elle transmissible ? Lia Sturua Traduit du géorgien par B. Chabradzé Du recueil « Je suis nombreuses : Quinze poètes géorgiennes », éditions L'Inventaire, Paris 2021 : www.amazon.fr/Je-suis-nombreuses-Quinze-g%C3%A9orgiennes/dp/2355970467

სეზანი ვინ დახატავს ატმების ჟრიალს? ბატონი სეზანი, რომელმაც ნატიფი ხელოვნების აკადემია დაამთავრა, რომელსაც ქუჩაში სძინავს და თავქვეშ ფეხსაცმელები აქვს ამოდებული, მუდმივად შია, სოთბის აუქციონზე კი მის ატმებს ჭამენ, ის არ უყვართ ფერ-ხორცის მხატვრებს და სინატიფის მასწავლებლებს, ის ოთხკუთხედია და წახნაგი სტკივა, ის ხატავს ატმებს და არა მათ ხორკლებზე მოარულ შიშს, სად სცალია ამ მისტიკისთვის, როცა ფორმის სიმართლეს გაუგო? აი, ღმერთი რომ დაინახავს, პირველივეს, რასაც გააკეთებს, ატმის ჟრუანტელს დაუხატავს, გადაიბირებს თავისკენ ვარდისფერხორციანი მხატვრობიდან.... ლია სტურუა Cézanne Qui peindra le frémissement des pêches ? Monsieur Cézanne, Diplômé de l'académie des arts raffinés, Dormant dans la rue Ses souliers sous la tête, Qui a faim, alors qu’aux enchères Sotheby’s On déguste ses pêches. Il n a pas l'amour des peintres de rondeurs opulentes Ni des maîtres de raffinement, Il est un rectangle et il a mal à un de ses pans, Il peint des pêches Et non la peur errant sur leur rugosité. Comment aurait-il du temps pour cette mystique, Alors qu’il a compris la vérité de la forme ? Mais lorsque Dieu le verra, La première chose qu'il fera Ce sera de lui peindre le frisson d’une pêche, Le détournant ainsi de la peinture plantureuse Vers son camp… Lia Sturua Traduit du géorgien par B. Chabradzé Du recueil « Je suis nombreuses : Quinze poètes géorgiennes », éditions L'Inventaire, Paris 2021 : www.amazon.fr/Je-suis-nombreuses-Quinze-g%C3%A9orgiennes/dp/2355970467

ბიზნესი წინათ, ვყიდდი იებს, ლამაზს, ნაირნაირს, ვაფასებდი იაფს, ვერ გავყიდე მაინც! მაკრატლებიც ვცადე, სარკე-სავარცხლებიც და ნაკრებიც დავდე დახლზე სამართებლის. ტვირთსაც დავათრევდი დაღმართების ჩავლით და სკამ-სავარძლებიც მიტენია ჩალით. შევეწირე ლამის მიუღწეველ მიზნებს… მაგრამ ბოლოს, ნამდვილს მივაგენი ბიზნესს! - პარიზის ქუჩებში ვაქროლებ “კადილაკს”, მსახურებს დიდ ხელფასს ვაძლევ, ყოველი ჟანდარმი ჩემი ძმაკაცია, ცხოვრების მოვედი აზრზე: ქვემეხებს ვყიდი! მაქვს ყველა ფერის, პატარა, დიდი, მოკლე თუ გრძელი… მყიდველი ბევრი ჰყავს ამ ძვირფას ინსტრუმენტს. - ბავშვს უარს ნუ ეტყვით, თუ ქვემეხს ისურვებს! - იყიდეთ ქვემეხი! დაიკავეთ რიგი, სადაც ლულა ელავს! მისი ჭურვით ირგვლივ გადავბუგავთ ყველას. ნაცარტუტად ვაქცევთ შენობას თუ ქუჩას. გამოჩნდება საქმე, დასაქმდება მუშა, ოჯახს შექმნის ტკბილად, ეყოლება ბავშვი, სახელმწიფოს მიმართ არ დარჩება ვალში - წამოჩიტულს, მყისვე ომში გაისტუმრებს. ბიჭიც, სიმღერ-სიმღერ, შეაკვდება ჭურვებს! ქვემეხზე იმდენი მივიღე დაკვეთა, წითელზე, თეთრზე თუ შავზე, რომ მესაფლავეებს აეწყოთ საქმე და თავად კი აღმოვჩნდი მშრალზე - ყველა კლიენტი ჭურვს შეეხეთქა და დავრჩი კენტად ჩემს ქვემეხებთან… და თავი მგონია კოშმარულ სიზმრებში… ხალხს ვეძებ! ხელიდან მეცლება ბიზნესი! - იაფად ქვემეხი! ბორის ვიანი, 1955 ფრანგულიდან თარგმნა ბაჩანა ჩაბრაძემ "ფრანგული შანსონი", ინტელექტი 2015 intelekti.ge/book_ge.php?id=462 Le petit commerce J'ai vendu du mouron, Mais ça n'a pas marché, J'ai vendu des cravates, Les gens étaient fauchés. J'ai vendu des ciseaux Et des lames de rasoir, Des peignes en corozo, Des limes et des hachoirs. J'ai essayé les fraises, J'ai tâté du muguet, J'ai rempaillé des chaises, Réparé des bidets, Je tirais ma charrette Sur le mauvais pavé, J'allais perdre la tête, Mais j'ai enfin trouvé : Je roule en Cadillac dans les rues de Paris Depuis que j'ai compris la vie. J'ai un petit hôtel, trois domestiques et un chauffeur Et les flics me saluent comme un des leurs. Je vends des canons ! Des courts et des longs, Des grands et des petits, J'en ai à tous les prix. Y a toujours amateur pour ces délicats instruments, Je suis marchand d'canons, venez me voir pour vos enfants ! - Canons à vendre ! Avec votre ferraille On forge ces engins Qui foutront la pagaille Parmi ceux du voisin. Ça donne de l'ouvrage À tous les ouvriers Et chacun envisage De fonder un foyer. Pour se faire des finances, On fabrique des lardons, On touche l'assurance Et les allocations. Ça n'a pas d'importance Car lorsqu'ils seront grands, Ils iront, en cadence, Crever pour quelques francs ! Je vendais des canons dans les rues de la terre, Mais mon commerce a trop marché. J'ai fait faire des affaires à tous les fabricants d'cimetières, Mais moi maintenant je me retrouve à pied. Tous mes bons clients Sont morts en chantant Et seul dans la vie Je vais sans souci Au coin des vieilles rues, le cœur content, le pied léger, Je danse la carmagnole, y a plus personne sur le pavé... Canons en solde ! Boris Vian, 1955 © Éditions Majestic-Jacques Canetti

მე ვარ სნობი მე ვარ სნობი… მე ვარ სნობი და ეს ნაკლი არ მეთმობა! ეს მოითხოვს, თვეობით, შრომას და გამძლეობას, მაგრამ ბოლოს, შედეგით კმაყოფილი ვრჩები! მე ვარ სნობი, უსაზღვროდ სნობი! და მყავს მეგობრები, ჩემსავით სნობები! ჩექმები - ტყავის, ბამბის პერანგი, ჰალსტუხი - შავი, ქურთუკზე - ჩრჩილი ვერაგი! ბეჭდებს ვიკეთებ ფეხის თითებზე! ფრჩხილები - მუქი და ცხვირსახოცი - ფაფუკი. ფილმზე შევდივარ მხოლოდ შვედურზე! ბისტროში, ვისკის უზომოდ სასმელად ვიცლი. არ მტკივა ღვიძლი - მოძველდა, ვიცი. ვამჯობინებ წყლულს, ძვირს და ნაკლებად ბანალურს! მე ვარ სნობი… მე ვარ სნობი, პატრიკ, მეტსახელად ბობი. დილით, ჯირითს ვესწრები - ცხენის სუნზე ვეცემი! ვხვდები მხოლოდ იმ ქალებს, ვინც დიდ გვარს ატარებს! მე ვარ სნობი, უზომოდ სნობი! გავშიშვლდები სუსხში და სიყვარულს ვუხსნი! ყოველ პარასკევს (ერთსაც არ ვაცდენ!), ჩემს მეგობართა დიდ სნობი-ფართის ვმართავ. ვერ ვიტანთ “კოკას” და მაინც მოგვაქვს! ხოლო “კამამბერს”, კოვზით გეახლებით ბევრს! ჩემს ბინას, წარმტაცს, ეშხი აქვს მართლაც - ვთბები ალმასზე! ვინ არ ოცნებობს ამაზე! ეს აბეზარი ტელევიზორი შევატრიალე - უკნიდან უკეთ პრიალებს! მე ვარ სნობი… მე ვარ სნობი, გამჯდარი მაქვს ეს მიკრობი! ვამტვრევ ძვირფას მანქანებს, ზაფხულს ტახტზე ვატარებ… ასეთ წვრილმანებზე ცნობს ხალხი ნამდვილ სნობს! მე ვარ სნობი, წეღანდელზე მეტად სნობი! და სუდარა მინდა მხოლოდ “დიორიდან”! ბორის ვიანი, 1954 ფრანგულიდან თარგმნა ბაჩანა ჩაბრაძემ "ფრანგული შანსონი", ინტელექტი 2015 intelekti.ge/book_ge.php?id=462 J'suis snob J'suis snob, J'suis snob, C'est vraiment l'seul défaut que j'gobe. Ça demande des mois d'turbin, C'est une vie de galérien, Mais lorsque je sors à son bras, Je suis fier du résultat ! J'suis snob, Foutrement snob, Tous mes amis le sont, On est snobs et c'est bon ! Chemises d'organdi, Chaussures de zébu Cravate d'Italie Et méchant complet vermoulu, Un rubis au doigt, De pied, pas celui-là ! Les ongles tout noirs Et un très joli p'tit mouchoir. J'vais au cinéma Voir des films suédois ! Et j'entre au bistro Pour boire du whisky à gogo. J'ai pas mal au foie, Personne fait plus ça, J'ai un ulcère, C'est moins banal et plus cher ! J'suis snob, J'suis snob, J'm'appelle Patrick, mais on dit Bob. Je fais du cheval tous les matins, Car j'adore l'odeur du crottin, Je ne fréquente que des baronnes Aux noms comme des trombones ! J'suis snob, Excessivement snob ! Et quand j'parle d'amour, C'est tout nu dans la cour ! On se réunit Avec les amis, Tous les vendredis, Pour faire des snobisme-parties. Il y a du coca, On déteste ça ! Et du camembert Qu'on mange à la petite cuillère ! Mon appartement Est vraiment charmant, Je me chauffe au diamant, On ne peut rien rêver d'plus fumant ! J'avais la télé, Mais ça m'ennuyait, Je l'ai retournée De l'autre côté, c'est passionnant ! J'suis snob, J'suis snob, J'suis ravagé par ce microbe ! J'ai des accidents en Jaguar, Je passe le mois d'août au plumard... C'est dans les p'tits détails comme ça, Que l'on est snob ou pas ! J'suis snob, Encore plus snob que tout à l'heure ! Et quand je serai mort, J'veux un suaire de chez Dior ! Boris Vian, 1954 © les Nouvelles Editions Méridian

Vakhtang Javakhadzé (Traduit du géorgien par B. Chabradzé) Aux traducteurs de mes poèmes Vous qui prenez soin de mes textes, changez leur rythme si vous voulez, Si cela vous chante, modifiez même la métrique à volonté, Simplifiez à votre guise les rimes riches et composées, Même les allitérations ne sont pas à épargner, Reformulez toutes les lignes, toutes les phrases, si besoin, Déchiffrez les métaphores et ne vous en souciez point, Ne reproduisez pas les ressemblances syntaxiques, Optez pour des comparaisons moins complexes, moins drastiques, Ne tenez pas compte des sens cachés ou sous-entendus, Et les diverses inversions, ne les copiez pas non plus, Ne cherchez pas à garder chaque argot, chaque épithète Et pour trouver le ton juste, ne vous prenez pas la tête, Ne tentez pas à tout prix de rejouer les accents, Omettez certains refrains, il est possible de faire sans, Sacrifiez, s’il le faut, l’ironie et l’hyperbole, Et supprimez les sous-titres que vous ne trouvez pas drôles. Laissez tomber, par moments, les adjectifs adaptés, Laissez tomber les quatrains, laissez tomber les tercets, Laissez tomber quarante fois, soixante ou même cent vingt... Mais n’oubliez surtout pas de mettre mon nom à la fin ! ვახტანგ ჯავახაძე ჩემი ლექსის მთარგმნელებს ჩემო მოამაგენო, თუ გსურთ, რიტმი შეცვალეთ, თუ გსურთ, მეტრიც შეცვალეთ მეორედ და მესამედ. თუ გსურთ, გაამარტივეთ შედგენილი რითმებიც, ალიტერაციებსაც ნუღარ მოერიდებით. თუ დაგჭირდეთ, დააწყვეთ სტრიქონები თავიდან, მეტაფორაც გაშიფრეთ, არა უშავს, აიტანს. ნუ მიბაძავთ სინტაქსურ მსგავსებებს და შეხვედრებს, შედარებით იოლად შედარებებს შეხედეთ. ქვეტექსტსა და ქარაგმას ნუ გაუწევთ ანგარიშს, ნუ დაიცავთ ყოველი ინვერსიის მაგალითს. ნუ დაძებნით შესატყვის ჟარგონსა და ეპითეტს, ზუსტი ინტონაციის შერჩევასაც ერიდეთ. ნუ გამოედევნებით აქცენტსა და პაუზას, შეგიძლიათ, ზოგ რეფრენს ხაზი არც კი გაუსვათ. შეგიძლიათ, ხანდახან, ჰიპერბოლაც გაწიროთ, ყველა ქვესათაური არ იქნება საჭირო. გამოტოვეთ გზადაგზა ზუსტი ზედსართავები, გამოტოვეთ სტროფი და გამოტოვეთ ტაეპი. გამოტოვეთ ორმოცჯერ, გამოტოვეთ სამოცჯერ... ოღონდ ჩემი გვარი და სახელი არ გამოგრჩეთ!

Lia Liqokeli Je veux que ma mère se marie Je veux que ma mère se marie, Qu'elle prenne ses chaussons, sa robe à pois et qu'elle parte. En son absence, le silence du lever du jour nous sortira vite de nos lits. Nous nous alignerons, mon père, mon frère et moi, Tels les rêves déterrés de l’oreiller de ma mère, Et nous compterons les objets un par un. Le miroir racontera comment elle a mis du rouge sur ses lèvres amincies, pincées, A chassé, d'un coup de main, les rides agrippées à ses yeux comme des guêpiers, A ri et est partie. Nous marcherons d'une chambre à l'autre et nous nous heurterons à chaque seuil. Nous ouvrirons tous les placards, nous fouillerons toutes les étagères. Et nous dirons : elle s'est mariée. Dans la cour sans ombre, trois amas d'écales de tournesol pousseront avant le soir. Une armée de tasses à café sales nous encerclera. Mon père perdra ses cheveux et sa barbe blanchira. Mon frère et moi aurons les cheveux et les ongles Qui pousseront à une vitesse étonnante. Grandiront les cactus de silence, Aux épines de reniflements et de déglutitions. La maison fera froufrouter les arbustes de toiles d’araignée Poussés comme les cheveux de ma mère, bons à être teints, Les branches de viorne restées aux coins des fenêtres Tels les anneaux en or ayant vieilli sur les oreilles de ma mère, Et nous creusera des trous, par paires, dans les murs Pour y reposer nos yeux humides. Je me lèverai en traînant avec moi la douleur des plantes des pieds de ma mère, Ses articulations brisées, son visage flétri. J'effacerai du miroir son dos marié, Je casserai son peigne en trois. Puis, nous nous attablerons dans la cuisine. Mon père se lavera les mains pleines de ma mère, Au tamis de ses yeux passeront les trente années avec elle et il essaiera De nous distribuer, telle une salade aux choux sans sel oubliée au frigo, L'histoire inventée de leur amour. Nous nous mettrons d'accord pour aérer, chacun notre tour, Son odeur accrochée dans l'armoire entre paletots et vestes, Ses pleurs, rabougris comme des kakis séchés Restés entre les tchourtchkhelas1 enroulés dans une toile. Nous nous mettrons d'accord pour ne pas décrocher de la corde à linge, Avant l'automne, Les draps étendus par elle, Tant que le soleil n'y aura pas définitivement brûlé les traces de ses mains. Nous nous mettrons d'accord pour dire Qu'il aurait été bien qu'elle nous laisse la moitié d'elle-même Que nous aurions attachée à une de ces poignées de porte rouillées Pour la taillader avec les couteaux de cuisine mal aiguisés Et tout lui faire dire de nous, Ce que nous cachent les miroirs, en complot avec elle, Et les mots enterrés sous sa langue. Enfin, nous nous distribuerons des marteaux, Nous nous tournerons le dos Et nous nous enfoncerons des clous Entre les yeux Pour y accrocher le mariage de ma mère. Puis, nous composerons une carte de vœux : Mon père taillera un crayon, Mon frère dessinera des fleurs sur la feuille, Moi, j'écrirai : Nos félicitations. Nous sommes ravis que tu te sois mariée. Tous nos vœux de bonheur, maman. Traduit du géorgien par B. Chabradzé ლია ლიქოკელი მინდა, დედაჩემი გათხოვდეს მინდა, დედაჩემი გათხოვდეს. ადგეს, აიღოს თავისი ჩუსტები, კოპლებიანი კაბა და წავიდეს. თენების უდედაჩემო სიჩუმე სწრაფად წამოგვყრის საწოლებიდან. ჩავმწკრივდებით მე, ჩემი ძმა და მამაჩემი, როგორც დედაჩემის ბალიშიდან ამოთხრილი სიზმრები, და სათითაოდ დავითვლით ნივთებს. სარკე მოყვება, როგორ შეიღება გაწვრილებული, მოკუმული ტუჩები, ხელის ერთი აქნევით დაიფრთხო თვალებთან კვირიონებივით შესეული ნაოჭები, გაიცინა და წავიდა. ჩვენ ვივლით ოთახიდან ოთახში და ყველა ზღურბლზე დავეჯახებით ერთმანეთს. გავაღებთ ყველა კარადას, გავქექავთ ყველა თაროს და ვიტყვით: გათხოვდა. უჩრდილო ეზოში საღამომდე ამოიზრდება მზესუმზირის ჩენჩოების სამი ბორცვი. ალყაში მოგვაქცევს გასარეცხი ყავის ჭიქების არმია. მამაჩემს გასცვივდება თმა და გაუთეთრდება წვერი, მე და ჩემს ძმას საკვირველი სისწრაფით გაგვეზრდება თმა და ფრჩხილები. გაიზრდებიან ცხვირის სრუტუნის და ნერწყვის ყლაპვის ეკლებგამოსხმული სიჩუმის კაქტუსები. სახლი ააშრიალებს დედაჩემის შესაღებ თმასავით წამოზრდილ აბლაბუდის ბუჩქებს, დედაჩემის ყურებზე დაბერებული ოქროს რგოლებივით ფანჯრის კუთხეებს შერჩენილ ძახველის ტოტებს, და კედლებში წყვილ-წყვილ ღრმულებს გამოგვითხრის ჩვენი ნესტიანი თვალების დასასვენებლად. ავდგები და ავითრევ დედაჩემის ტერფების ტკივილს, ჩატეხილ სახსრებს, ფერშემხმარ სახეს. სარკიდან ჩამოვწმენდ მის გათხოვილ ზურგს, სამად გადავამტვრევ მის სავარცხელს. მერე შემოვუსხდებით მაგიდას სამზარეულოში. მამაჩემი დაიბანს ნადედაჩემარ ხელებს, თვალების საცერში გაუვლის ოცდაათი დედაჩემიანი წელი და ეცდება, მაცივარში დავიწყებული უმარილო კომბოსტოს სალათივით ჩამოგვირიგოს მათი გამოგონილი სიყვარულის ამბავი. შევთანხმდებით, რომ რიგრიგობით გავანიავოთ კარადაში პალტოებს და ჟაკეტებს შორის შეკიდებული მისი სუნი, ტილოში შეხვეულ ჩურჩხელებს შორის ჩარჩენილი ხურმის ჩირივით ჩარბილებული დედაჩემის ტირილი. შევთანხმდებით, რომ შემოდგომამდე არ ჩამოვხსნათ თოკიდან მისი გაფენილი ზეწრები, სანამ მის ხელებს საბოლოოდ არ ამოწვავს მზის სახამებელი. შევთანხმდებით, რომ კარგი იქნებოდა, დაეტოვებინა თავისი თავის ნახევარი, რომელსაც მივაბამდით რომელიმე ჟანგიან კარის სახელურზე, დავსერავდით გასალესი სამზარეულოს დანებით და ყველაფერს ვათქმევინებდით ჩვენზე, რასაც გვიმალავენ მასთან შეთქმული სარკეები და მის ენაზე დასაფლავებული სიტყვები. ბოლოს ჩვენ ჩამოვირიგებთ ჩაქუჩებს, მივუშვერთ ერთმანეთს ზურგებს და ჩვიჭედებთ ლურსმნებს თვალებს შორის დედაჩემის გათხოვების ჩამოსაკიდებლად. მერე შევადგენთ მისალოც ბარათს: მამაჩემი ფანქარს წვერს წაუთლის, ჩემი ძმა ყვავილებს დახატავს ფურცელზე, მე დავწერ: გილოცავთ. გვიხარია, რომ გათხოვდი. ბედნიერებას გისურვებთ, დედა.

ფერი ყავის მიყვარს შენი ფერი ყავის, შენი თმები ყავის, შენი ყელი ყავის. მიყვარს, როცა ცეკვავ ჩემთვის, გამიელვებს როცა ყურთან ჟღერა სამაჯურთა, ლამაზ სამაჯურთა, შენი ცეკვის ტემპს რომ ერთვის. ფერი ყავის, მიყვარს შენი ფერი ყავის. რა საოცარ ალში მახვევ ამ სიამის მნახველს, თეძოებს რომ არხევ, ნაზად არწევ თვალ-წამწამებს… და თუ მაგარ ყავასავით ჟინით ამაზვავებ, ვნებით გამასვავებ, გავათენებთ ჩვენ ამ ღამეს! ფერი ყავის, მიყვარს შენი ფერი ყავის. სიყვარული, თავისთავად, შეუმჩნევლად გავა - როგორც ჭიქა ყავა, ისე სწრაფად დაიცლება… მოგვწყინდება როცა ყავა და დაცხრება ლავა, მაშინ ყოველივე მიეცემა დავიწყებას. ფერი ყავის, მიყვარს შენი ფერი ყავის. სერჟ გენსბური, 1964 ფრანგულიდან თარგმნა ბაჩანა ჩაბრაძემ "ფრანგული შანსონი", ინტელექტი 2015 intelekti.ge/book_ge.php?id=462 Couleur Café J'aime ta couleur café, Tes cheveux café, Ta gorge café, J'aime quand pour moi tu danses. Alors j'entends murmurer Tous tes bracelets, Jolis bracelets A tes pieds ils se balancent. Couleur café, Que j'aime ta couleur café ! C'est quand même fou l'effet, L'effet que ça fait De te voir rouler Ainsi des yeux et des hanches. Si tu fais comme le café, Rien qu'à m'énerver, Rien qu'à m'exciter, Ce soir la nuit sera blanche. Couleur café, Que j'aime ta couleur café ! L'amour sans philosopher C'est comme le café, Très vite passé, Mais que veux tu que j'y fasse. On en a marre de café Et c'est terminé, Pour tout oublier On attend que ça se tasse. Couleur café, Que j'aime ta couleur café ! Serge Gainsbourg, 1964 © Editions et Productions Sidonie / Melody Nelson Publishing

იავური მე ვიწვალე, თქვენ კი არა, ძვირფასო, სანამ გნახეთ. ვაღიარებ, ძვირფასო. ნუ იუარებთ - ვიცეკვეთ ჩვენ იავური და გვიყვარდა ერთმანეთი იმწუთს! თქვენი აზრით, რა დავტყუეთ სიყვარულს? მხოლოდ ის, რომ დამატყვევეთ, ძვირფასო. ნუ იუარებთ - ვიცეკვეთ ჩვენ იავური და გვიყვარდა ერთმანეთი იმწუთს! აფსუს, აპრილს ვნება შეშლის ხელახლა. მე კი მსურდა, იგი თქვენში მენახა. ნუ იუარებთ - ვიცეკვეთ ჩვენ იავური და გვიყვარდა ერთმანეთი იმწუთს! უმიჯნუროდ ყოფნის ფასი ვინ თქვასო! მაგრამ… თქვენ ისურვეთ ასე, ძვირფასო… ნუ იუარებთ - ვიცეკვეთ ჩვენ იავური და გვიყვარდა ერთმანეთი იმწუთს! სერჟ გენსბური, 1962 ფრანგულიდან თარგმნა ბაჩანა ჩაბრაძემ "ფრანგული შანსონი", ინტელექტი 2015 intelekti.ge/book_ge.php?id=462 La Javanaise J'avoue, j'en ai bavé pas vous, Mon amour, Avant d'avoir eu vent de vous, Mon amour. Ne vous déplaise, En dansant la Javanaise, Nous nous aimions Le temps d'une chanson ! À votre avis, qu'avons-nous vu De l'amour? De vous à moi, vous m'avez eu, Mon amour. Ne vous déplaise, En dansant la Javanaise, Nous nous aimions Le temps d'une chanson ! Hélas, avril en vain me voue À l'amour, J'avais envie de voir en vous Cet amour. Ne vous déplaise, En dansant la Javanaise, Nous nous aimions Le temps d'une chanson ! La vie ne vaut d'être vécue Sans amour, Mais c'est vous qui l'avez voulu, Mon amour. Ne vous déplaise, En dansant la Javanaise, Nous nous aimions Le temps d'une chanson ! Serge Gainsbourg, 1962 © Warner Chappell Music France et Melody Nelson Publishing

მე ვსვამ მე ვსვამ სისტემატიურად, ფლირტებზე რომ არ ვიფიქრო ცოლის. მე ვსვამ სისტემატიურად, ცოდვები რომ დამავიწყდეს ცოდვილს. მე ვსვამ ნებისმიერ სასმელს, ოღონდ თორმეტს აჭარბებდეს სპირტი! მე ვსვამ ძმარს და ვადაგასულს, ოღონდ დროის ამაცალოს ტვირთი. ნუთუ ქვეყნად ყვავის ისევ სილაღე და სიხალისე? - ყველას ვეკითხები. ნუთუ ყოფნა მიღირს დარდად, სიყვარული - რქების დადგმად? - ყველას ვეკითხები, მაგრამ უპასუხოდ ვრჩები… და ვსვამ სისტემატიურად, რომ არ მქონდეს თავი ბევრი ფიქრის და ვსვამ სისტემატიურად, რომ არ ვიგრძნო, წლები როგორ მიქრის. მე ვსვამ, რაც კი მხვდება ხელში, ჩემს სიფათს რომ ვეღარ ვცნობდე უშნოს, მე ვსვამ უგემურად, ხვნეშით, ტყვია რომ არ დავიხალო შუბლში. ბორის ვიანი, 1956 ფრანგულიდან თარგმნა ბაჩანა ჩაბრაძემ "ფრანგული შანსონი", ინტელექტი 2015 intelekti.ge/book_ge.php?id=462 Je bois Je bois Systématiquement Pour oublier les amis de ma femme. Je bois Systématiquement Pour oublier tous mes emmerdements. Je bois N'importe quel jaja Pourvu qu'il ait ses douze degrés cinq. Je bois La pire des vinasses C'est dégueulasse, mais ça fait passer le temps. La vie est-elle tellement marrante ? La vie est-elle tellement vivante ? Je pose ces deux questions. La vie vaut-elle d'être vécue ? L'amour vaut-il qu'on soit cocu ? Je pose ces deux questions Auxquelles personne ne répond... Et je bois Systématiquement Pour oublier le prochain jour du terme. Je bois Systématiquement Pour oublier que je n'ai plus vingt ans. Je bois Dès que j'ai des loisirs Pour être saoul, pour ne plus voir ma gueule. Je bois Sans y prendre plaisir Pour pas me dire qu'il faudrait en finir. Boris Vian, 1956 © Warner Chappell Music France

ნუ მიმატოვებ ნუ მიმატოვებ! ჯობს, დავივიწყოთ, რაც უკვე იყო, რაც შორს დავტოვეთ - გაუგებრობა ცრუ და ავგული, და დაკარგული დროით შეპყრობა, და ის დღეებიც, გულს რომ გვიკლავდა, კითხვებს გვისვამდა ეჭვის ტყეები… ნუ მიმატოვებ! გაჩუქებ წვიმას უდაბნოს მოსულს, ბროლივით მბრწყინავს, მძივებად მოსხმულს. მკვდარიც გავარღვევ მიწის ხვეულებს, რომ მზით გავალღო შენი სხეული. ავაგებ ოდას, სადაც უფალი იქნება ტრფობა, შენ - დედოფალი! ნუ მიმატოვებ! ნუ მიმატოვებ! მე გეტყვი ფრაზებს, სიგიჟით სავსეს, ოღონდ მადროვე. გეტყვი იმ წყვილზე ვრცლად და უხვადაც, ერთურთი ისევ რომ შეუყვარდათ. მოგითხრობ ხვედრზე მკვდარი მეფისა, შენთან შეხვედრა რომ არ ეღირსა. ნუ მიმატოვებ! უნახავთ მავანთ, რომ მეყსეულად ამოფრქვეულა მძინარე ლავა, და ისიც, ვფიცავ, გვინახავს, როცა დამწვარმა მიწამ ხორბალი მოგვცა. და რომ ალისებრ შეღებოს ბინდი, განა ღამისფერს არ ერწყმის შინდი?! ნუ მიმატოვებ! ნუ მიმატოვებ! აღარ ვიტირებ, არც ვიტიტინებ, ოღონდ მადროვე, უბრალოდ, დავდგე და შენი ცქერით, შენი სიმღერით და ცეკვით დავტკბე, რომ ჩრდილად ვიქცე, შენს თითთა ჩრდილად, შენს ჩრდილთა ჩრდილად, და… ძაღლის ჩრდილად… ნუ მიმატოვებ! ნუ მიმატოვებ! ნუ მიმატოვებ! ნუ მიმატოვებ! ჟაკ ბრელი, 1959 ფრანგულიდან თარგმნა ბაჩანა ჩაბრაძემ "ფრანგული შანსონი", ინტელექტი 2015 intelekti.ge/book_ge.php?id=462 Ne me quitte pas Ne me quitte pas ! Il faut oublier, Tout peut s'oublier Qui s'enfuit déjà, Oublier le temps, Des malentendus Et le temps perdu À savoir comment, Oublier ces heures Qui tuaient parfois À coups de pourquoi Le cœur du bonheur. Ne me quitte pas ! Moi, je t'offrirai Des perles de pluie Venues de pays Où il ne pleut pas. Je creuserai la terre Jusqu'après ma mort Pour couvrir ton corps D'or et de lumière. Je ferai un domaine Où l'amour sera roi, Où l'amour sera loi, Où tu seras reine. Ne me quitte pas ! Ne me quitte pas ! Je t'inventerai Des mots insensés Que tu comprendras. Je te parlerai De ces amants-là Qui ont vu deux fois Leurs cœurs s'embraser. Je te raconterai L'histoire de ce roi Mort de n'avoir pas Pu te rencontrer. Ne me quitte pas ! On a vu souvent Rejaillir le feu De l'ancien volcan Qu'on croyait trop vieux. Il est, paraît-il Des terres brûlées Donnant plus de blé Qu'un meilleur avril. Et quand vient le soir Pour qu'un ciel flamboie, Le rouge et le noir Ne s'épousent-ils pas? Ne me quitte pas ! Ne me quitte pas ! Je ne vais plus pleurer, Je ne vais plus parler, Je me cacherai là À te regarder Danser et sourire Et à t'écouter Chanter et puis rire. Laisse-moi devenir L'ombre de ton ombre, L'ombre de ta main, L'ombre... de ton chien... Ne me quitte pas ! Ne me quitte pas ! Ne me quitte pas ! Ne me quitte pas ! Jacques Brel, 1959 © Warner Chappell Music France et Éditions Jacques Brel

მუსიე პრიუდომ ჭკუადამჯდარი, მერია და ოჯახის მამა. მიმაგრებული საყელური უფარავს ყურებს. უტყვი თვალებით უერთდება ოცნების ყურეს და ქოშებიდან გაზაფხულის ეღვრება გამა. მას არ იზიდავს ვარსკვლავები, არც მთვარე ართობს, არც - მელოდია ხეივანში მგალობელ დასთა. ან მობიბინე მდელოს რა აქვს საერთო მასთან?! მუსიე პრიუდომ ერთ რამეზე ოცნებობს მარტო: სურს, ქალიშვილი მიათხოვოს კაცს ნამუსიანს, მდიდარ, ღიპიან ბოტანიკოსს, ვიღაც მუსიეს. რაც შეეხება ლექსის მწერლებს, მათთან ავია - ამ უქნარა და დაუვარცხნელ ხეპრეთა ურდოს უფრო ვერ იტანს, ვიდრე თავის ქრონიკულ სურდოს. და მის ქოშებზე გაზაფხულის ვარდნი ყვავიან. პოლ ვერლენი, 1863 ფრანგულიდან თარგმნა ბაჩანა ჩაბრაძემ "ფრანგული შანსონი", ინტელექტი 2015 intelekti.ge/book_ge.php?id=462 Monsieur Prudhomme Il est grave : il est maire et père de famille. Son faux col engloutit son oreille. Ses yeux Dans un rêve sans fin flottent insoucieux, Et le printemps en fleur sur ses pantoufles brille. Que lui fait l'astre d'or, que lui fait la charmille Où l'oiseau chante à l'ombre, et que lui font les cieux, Et les prés verts et les gazons silencieux ? Monsieur Prudhomme songe à marier sa fille. Avec monsieur Machin, un jeune homme cossu, Il est juste-milieu, botaniste et pansu. Quant aux faiseurs de vers, ces vauriens, ces maroufles, Ces fainéants barbus, mal peignés, il les a Plus en horreur que son éternel coryza, Et le printemps en fleur brille sur ses pantoufles. Paul Verlaine, 1863

იმრავლოს ნიჭიერმა, საამაყო ქართველმა.............

Merci de partager le meilleur de la chanson française avec nos amis Géorgiens.