วีดีโอ

Merhabalar, Spinoza'nın nihai olarak panteist mi panenteist mi yoksa bir ateist mi olduğu sorusu aslında doğrudan felsefi bir soru değil bana göre, bu soru daha çok felsefi fikirlerin nasıl sınıflandırılacağı ile ilgili bir soru. Taktir edersiniz ki panteizme panenteizme yahut ateizme sınırı nerede çektiğimize göre sorunun cevabı değişecek. Spinoza hususunda dünyadaki en önemli otoritelerden birisi olan Steven Nadler Spinoza'nın nihai kertede bir ateist olduğunu söyler, - hatta tartışmasız bir şekilde ateist olduğunu söyler - ülkemizde Spinoza felsefesi ile özdeşleştirilen Ulus Baker hoca da Spinoza'nın bir ateist olduğu kanaatinde, naçizane bendeniz de bu hususta bu otorite isimlere katılıyorum. Spinoza'nın bir panteist olduğunu ve panteizmin de utangaç bir ateizm olduğunu düşünüyorum. Natura Naturans ve Natura Natura kavramlarının Spinoza'yı panenteist yapmayacağı kanaatindeyim zira Natura Naturans ile Natura Naturata bir şeyi yani Tanrı ya da Doğa'nın iki farklı vechesi ve bizim tecrübe ettiğimiz Natura Naturata'dan aşkın bir Natura Naturans mevcut değil. Natura Naturans, Natura Naturata'ya içkin olan ve onu değiştirip dönüştüren dinamiklerdir. Zihin - Beden parelelizme göre tanrının konumunu nasıl değerlendirmeliyiz demişsiniz, beden ve onun düşünce sıfatı altındaki ifadesi olan zihin tanrıda var olur diyebilirim. Beden Tanrı ya da Doğa'nın bir kipleşmesidir ve Tanrıda var olur. Zihin ise bu kipin yani bedenin yine Tanrıdaki ama bu sefer düşünce sıfatındaki bir temsilidir.

Yorumunuz için teşekkürler Descartes Metafiziği videoma bakabilirseniz orada meseleyi daha detaylı bir şekilde ele almaya çalışıyorum. Videonun linkini bırakıyorum. th-cam.com/video/HM3NwFwWFGo/w-d-xo.html Yorumunuzda güzel bir noktaya değinmişsiniz; bilimsel gelişmeler ile felsefe arasında ciddi bir bağ var elbette, bilimsel gelişmeler belli argümanları yer yer boşa çıkarabilir ya da belli felsefi pozisyonları tümden boşa çıkarabilir.

Çok teşekkürler ağabey :)

@@Eays-f4n Teveccühünüz efendim ;)

@@mehmetalisamur5377 Sorunuz gerçekten birinci sınıf bir soru, sizin gibi kaliteli izleyiciler beni video çekmek hususunda hayli teşvik ediyor. Mantığın temel yasalarının bilgisi ile "Ben" bilgisi arasında bir epistemik statü farkı yok, ikisi arasındaki fark Descartes'e göre yalnızca keşif sırası farkı. Önce "Ben" bilgisi keşfediliyor yalnızca. Tabi şunu da belirtmeliyim ki Descartes'ın felsefi yaşamı boyunca söylediği şeyler yer yer çelişiyor; yaşlandığı ve Felsefenin İlkeleri adlı kitabını yazdığı dönemde vahyin yani incilin, mantığın temel ilkeleri ve "Ben" bilgisi gibi bilgilerden bile daha kesin olduğunu öne sürüyor. Tabi bu metninin Cizvit Tarikatı okulunda ders kitabı olarak okutulmasını istediği için bu tutumu Cizvit Tarikatına verilen bir taviz olarak yorumlayan felsefe tarihçileri de var.

@@DenizCoskun-yg4my Çok teşekkürler efendim, iltifatlarınızla mahcup ettiniz beni.