---#shortbana
පැවිදිවුනු ත්‍රිපිටකය හා අට්ඨකථා උගෙන අවසානයේ ධර්ම ශ්‍රවණයට සම්බන්ධ නොවීම හේතු කොට ගෙන උන්වහන්සේලා පවා ධර්මය ශ්‍රවණය කල යුතුය යන කාරණාවද, ධර්මය ශ්‍රවණය කල යුතු පියවර පහ මොනවාද යන කාරණයද, ධර්මය ශ්‍රවණය කල විට ලැබෙන ආනිශංස මොනවාද යන කාරණයද සහිතව බුදුරජාණන් වහන්සේ සෝතානුධත සූත්‍රය දේශනා කල සේක.
ධර්මය ශ්‍රවණය කල යුතු පියවර 5 මෙසේය.
1)සුතා, 2)ධතා, 3)වචසා පරිචිතා, 4)මනසානුපෙක්ඛිතා, 5)දිට්ඨියා සුප්පටිවිද්ධා
=1)සුතා-ධර්මය ශ්‍රවණය කල යුතුය යන්නයි.ධර්මය ශ්‍රවණය කරන විටදීම මාර්ගඵල ලැබෙන්නටනම් ධර්මය ශ්‍රවණය කල යුතුආකාරය අනීවරණ සූත්‍රයේ තවදුරටත් විස්තර කෙරේ.ඒ මෙසේය.
අට්ඨිකත්වා,මනසිකත්වා,සබ්බචේතසෝ සමන්නාහරිත්වා,ඕහිත සෝතෝ ධම්මං සුනාති.
i)අට්ඨිකත්වා - මහත් වූ බලාපොරොත්තුවක් සහිතව ධර්මය ශ්‍රවණය කල යුතුය.එනම් යම් ධර්ම දේශනාවක් ශ්‍රවණය කරන විටමාගේ පංචනීවරණ යටපත් වී සප්ත බොජ්ඣංග වැඩී මනස එකඟතාවයකට පත්වී ධර්මය ශ්‍රවණය කරන අතරතුර දීමමාර්ගඵලයක් ලැබේවා යන බලාපොරොත්තුවෙන් ධර්මය ශ්‍රවණය කල යුතුය.
ii) මනසිකත්වා - ධර්මය සිතින් මෙනෙහි කරමින් ශ්‍රවණය කල යුතුය.
iii)සබ්බ චේතසෝ සමන්නාහරිත්වා - සියළු සිත එක් රැස් කරමින් සිත විසිර යා නොදී ධර්මය ශ්‍රවණය කල යුතුය.
iv)ඕහිත සෝතෝ - කන් යොමුකරමින් ධර්මය ශ්‍රවණය කල යුතුය.
=2)ධතා - මතක තබා ගත යුතුය.
=3)වචසා පරිචිතා - වචනයෙන් කීමට පුරුදු පුහුණු විය යුතුය.
=4)මනසානුපෙක්ඛිතා - වචනයෙන් වචනය තේරුම දැන ගත යුතුය.(වර්තමානයේ සූත්‍ර සිංහලයට පරිවර්තනය කර භාවිතා කරනු දක්නට ලැබෙන මුත් මේ සූත්‍රයට අනුවනම් ඉහත පළමු පියවර 3ම පාලි භාෂාවෙන්ම සිදු කල යුතුය තම භාෂාව යොදා ගත යුතුවන්නේ හතරවන පියවරෙහි සිටය.)
=5)දිට්ඨියා සුප්පටිවිද්ධා - විදර්ශනා ඤාණ හාත්පස විනිවිද දැකිය යුතුය.(නොදන්නා දෙයක් නොමැති විය යුතුය.)
වර්තමානයේ ලංකාවේ රහතන් වහනසේලා අඩුවීමට ධර්ම ගරුත්වයේ අඩු බවත් හේතු විය හැක.වර්තමානයේ ධර්මය ශ්‍රවණය සිදුවන්නේ ධර්ම සඤ්ඤාවෙන් නොව පුද්ගල සඤ්ඤාවෙනි. ධර්මය ශ්‍රවණය කළ යුත්තේ 07 හැවිරිදි සාමණේර නමක් ධර්මය දේශණා කලත් ගිහියෙක් ධර්මය දේශනා කලත් ධර්මරත්නයට තිබෙන ගෞරවයෙනි.වර්තමානයේ පූර්ව කෘත්‍යයක් ලෙස ධර්මය ශ්‍රවණය කිරීම දැකිය හැක.එනම් මේ සූත්‍රය ඉගෙනගෙන තව සූත්‍රත් ඉගෙන ගෙන පසු කලෙක මම භාවනා කර හෝ නිවන් දකිත්වා යන අදහසින් ධර්මය ශ්‍රවණය කිරීමයි.)
නවාංග ශාස්තෘ ශාසනය මේ ආකාරයට (ධර්මය මනාකොට කනට වැටී, මතක තබාගෙන, වචනයෙන් වචනය පුරුදු පුහුණු වී, වචනයෙන් වචනය තේරුම දැනගෙන, නුවණින් විනිවිද දැක) ඉගෙන ගෙනත් සිහි මුලාව කාළක්‍රියා කලොත් මරණින් මතු ආනිශංස 04 ක් කැමති විය හැක.(මෙහි සිහි මුලාව යනු ධර්ම අමතක වී කාළ ක්‍රියාවක් නොව යම් භික්ෂූණ් වහන්සේ නමක් හෝ ගිහියෙක්මෙලෙස ධර්මය ඉගෙන ගත්තද ශීලය සර්ව සම්පූර්ණ කලද එම ජීවිතය තුලදී මාර්ගඵලයක් නොලැබී කාළක්‍රියා කිරීමට සිදුවීමයි.)
1)මරණින් මතු අන්‍ය වූ දේව නිකායකට විශේෂයෙන් එළඹේ. එහිදී ඔහුට සැප සහිතව ධර්ම පද වැටහේ. එහෙත් සිහිය උපදීමටබොහෝකලක් ගත වේ. (වර්ෂ දහස්,දසදහස්,ලක්ෂ,කෝටි ගණන් විය හැක.) ධර්මපද වැටහීමත් සමඟම වේලාවක් ගත නොවීමාර්ගඵල ලාභියෙක් බවට පත් වේ.භික්ෂූන් මෙම පියවර 5ට(සුතා,ධතා,වචසා පරිචිතා,මනසානුපෙක්ඛිතා,දිට්ඨියාසුප්පටිවිද්ධා) ශ්‍රවණය කොට,මත ක තබා ගෙන,වචනයෙන් වචනය කියන්න පුරුදු වී, වචනයක් වචනයක් පාසා තේරුම දැනගෙන, නුවණින්විනිවිද දකිමින් පුරුදු පුහුණු කරන ලද මේ ධර්මයන් පිළිබඳ මේ පළමු ආනිශංසය කැමති විය හැක.
2)මරණන් මතු දේවනිකායකට එළඹෙනමුත් තනිවම ධර්මපද නොවැටහේ. නමුත් මේ දෙවිපිරිස අතරට එක්තරා ඍද්ධිමත්භික්ෂූණ්වහන්සේ නමක් පැමිණ ධර්මය දේශනා කරයි. (ඊට බොහෝකල් ගත විය හැක.)එවිට ඔහුට මෙයයි ධර්ම විනය මමපෙර බ්‍රහ්මචරියාවක් සම්පූර්ණ කලේය ලෙස පූර්ව ආත්මය සිහි වෙනවාත් සමඟම මාර්ගඵල ලැබේ.
** යොගාවචරයා ස්වකීය ශාස්තෘවරයාගේ නියම ඉගැන්වීම පැහැදිලි ව තේරුම්ගෙන සිහියේ තබාගත යුතුය. ස්වකීය ශාස්තෘෘන් වහන්සේගේ අදහස නොදැන ධර්මයත් විනයත් වරදවා කීමෙන් හා ගැනීමෙන් ද උන්වහන්සේගේ ආඥා චක්‍රයටත් ධර්ම චක්‍රයටත් පහර ගැසීම සිදු වෙයි. ශාස්තෘෘන් වහන්සේට ද දෝෂාරෝපණයකි. තමා හට ද දීර්ඝකාලීන අහිතයෙකි. (අලගද්ද-මජ්ඣිම 1.2.2.) ** පරීක්ෂා බුද්ධියෙන් තොරව උගත් ධර්මයන් දැනීම, නොඉවසන බව හෙවත් මේ මේ ස්ථානවල සීලය, සමාධිය, විදර්ශනාය, මාර්ගය, ඵලය, වට්ටය, විවට්ටය යි තීරණයකට නොපැමිණිය හැකි වන බව සිහියට ගත යුතු ය.
**අනුන්ගේ වාදයනට දොෂාරෝපණය කිරීමේ උපදෙස් අහුලාගැනීමේ අදහසින් හෝ අනුන් ආරෝපණය කළ වාදයෙන් මිදීම සඳහා කරුණු අහුලාගැනීමේ අදහසින් හෝ බුද්ධ ධර්මය නොඋගත යුතුය. මෙසේ ගන්නා පර්යාප්තියට 'අලගද්ද පරියත්තිය' යැයි කියනු ලැබේ. "සර්පයෙකු නගුටෙන් ඇල්ලීමක් වැනි බිහිසුණු වැඩක්" යනු එහි තේරුම ය. බුද්ධ වචනය ඉගෙන ලාභ යසාදියට පැමිණෙන්නෙමැයි ඉගෙනීම අලගද්ද පරියත්ති බව සලකනු.
**බුද්ධ වචනය උගන්නා තැනැත්තා විසින් "සීලය ඉගැන්වූ තැන ඉගෙන එය පුරමි." යි ද "සමාධි ආදිය ඉගැන්වූ තැන් ඉගෙන ඒ ඒ ගුණ පුරා උතුම් නිවන් පසක් කරමි." යි ද අධිෂ්ඨාන කොටගෙන එසේ කරතොත් එය නිස්සරණ පරියත්තිය යි.
**රහතන් වහන්සේට අයිති වනුයේ භණ්ඩාගාරික පරියත්තිය යි. එසේ හෙයින් රහත් නොවන අන් හැමදෙනෙකුට ම අයිති වනුයේ ඉතුරු පරියත්ති දෙක යි. මෙයින් අලගද්ද පරියත්තිය දුකට හේතු වන හෙයින් නිස්සරණ පරියත්තිය ම අපේක්ෂා කළ යුතු ය.
**කුල්ලූපමං වො, භික්ඛවෙ, ධම්මං දෙසෙස්සාමි නිත්ථරණත්ථාය නො ගහණත්ථාය. (චතුරොඝ නිත්ථරණත්ථාය) පසුරකට උපමා කොට දේශණා කළ ධර්මයෙහි හැසිරෙන්නා විසින් , භයජනක ගංගාවෙන් එතර වූ තැනැත්තා එතර වීමට උපකාර වූ පසුර කරේ තබාගෙන නොයන්නා සේ සමථ විදර්ශනා සංඛ්‍යාත ධර්මයෙහි ද ඡන්දරාගය හළ යුතු බව සලකනු.