สวน 3 วัย ใส่ใจ 3 อ. เทศบาลตำบลหัวตะพาน
“หัวตะพาน”ระดมผลงานPAทั้งอำเภอ
วันที่ 12 กันยายน 2567 ที่ห้องประชุมสำนักงานเทศบาลตำบลหัวตะพาน อ.หัวตะพาน จ.อำนาจเจริญ ดร.เพ็ญ สุขมาก ผู้อำนวยการสถาบันนโยบายสาธารณะ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ ได้เปิดการประชุมสรุปผลการดำเนินงานโครงการยกระดับการขับเคลื่อนนโยบายสาธารณะและพัฒนาพื้นที่สุขภาวะส่งเสริมกิจกรรมทางกาย(Physical Activity) หรือ PA และการสื่อสารสาธารณะระดับตำบลและอำเภอ ในพื้นที่นำร่อง 8 อปท.อำเภอหัวตะพาน จังหวัดอำนาจเจริญ ซึ่งได้รับการสนับสนุนจากสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ(สสส.)โดยความร่วมมือระหว่างสถาบันนโยบายสาธารณะ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ ,มูลนิธิประชาสังคมอุบลราชธานี โดยการประสานงานของนางสาวจงกลนี ศิริรัตน์ ผู้รับผิดชอบโครงการเขต 10
ในการประชุมเชิงปฏิบัติการครั้งนี้เป็นการนำเสนอผลลัพธ์การทำงานแต่ละพื้นที่ เพื่อสรุปแลกเปลี่ยนเรียนรู้การจัดทำแผนและโครงการส่งเสริมกิจกรรมทางกาย (PA)ในพื้นที่ นำไปสู่การดำเนินงานและถอดบทเรียนรูปแบบกิจกรรมและพื้นที่ต้นแบบสุขภาวะ ขององค์การบริหารส่วนท้องถิ่น(อปท.) 8 พื้นที่ของอ.หัวตะพาน ที่เข้าร่วมโครงการ ประกอบด้วย เทศบาลตำบลหัวตะพาน เทศบาลตำบลรัตนวารีศรีเจริญ เทศบาลตำบลเค็งใหญ่ อบต.โพนเมืองน้อย อบต.คำพระ อบต.จิกดู่ อบต.สร้างถ่อน้อย และอบต.หนองแก้ว ซึ่งการนำเสนอผลงานแต่ละอปท. ได้สะท้อนปัญหา อุปสรรค ความต้องการ และแนวทางที่จะขับเคลื่อน ส่วนใหญ่มุ่งเป้าไปที่สุขภาวะของผู้สูงอายุ โดยมีโรงเรียนผู้สูงอายุเป็นจุดศูนย์กลาง ส่วนใหญ่พบว่ามีโรคประจำตัว เช่น เบาหวาน ความดันโลหิต หลอดเลือดสมอง นอกจากนั้นยังได้ขยายผลสู่กลุ่มเยาวชนเพื่อสร้างกุศโลบายการมีส่วนร่วม นำไปสู่การสนับสนุนของอปท.ในรูปแบบงบประมาณร่วมกับภาคีเครือข่าย
สำหรับผลงานที่น่าสนใจ อาทิ เต้นยางยืดในกลุ่มผู้สูงอายุ กิจกรรมจักรยานขาไถของกลุ่มเด็กเล็ก ส่วนอบต.หนองแก้ว ได้จัดกิจกรรมนำการละเล่นพื้นบ้านดั้งเดิมของชุมชนมาฟื้นฟู เช่น กระโดดยาง หมากเก็บ เล่นตังเต เต้นจ๊อก โดยเจาะเป้าหมายกลุ่มเยาวชน และในครั้งนี้ได้มีการเสนอแผนปรับปรุงภูมิทัศน์สวนสาธารณะเทศบาลตำบลหัวตะพาน และอบต.จิกดู่ รองรับกิจกรรมทางกายโดยทีมนักวิจัย สถาปนิกศูนย์ออกแบบสภาพแวดล้อมเพื่อทุกคน มหาวิทยาลัยมหาสารคาม นำโดยผศ.กตัญญู หอสูติสิมา คณะสถาปัตย์ฯมหาวิทยาลัยมหาสารคาม และนายชุนันท์ วามะขัน เป็นผู้ออกแบบซึ่งจะดำเนินการในปีงบประมาณ 2568
ส่วนในภาคบ่ายมีกิจกรรมKICK OFF เวทีสาธารณะสวน 3 วัยใส่ใจ 3 อ.(อาหาร อารมณ์ ออกกำลังกาย)เทศบาลตำบลหัวตะพาน โดยมีนายประหยัด คูณมี นายอำเภอหัวตะพาน เป็นประธานเปิดงานซึ่งมีการจัดแสดงกิจกรรมที่เกี่ยวเนื่องกับกิจกรรมทางกายของกลุ่ม ชมรม เครือข่ายมวลชนในแต่ละชุมชน และจัดเวทีเสวนาประเด็นสุขภาวะกับกิจกรรมทางกาย ซึ่งผู้ร่วมรายการประกอบด้วย นายธนิต ชาววัง นายกเทศมนตรีตำบลหัวตะพาน นายสุธรรม ยืนสุข นายกอบต.จิกดู่ นายเชวงศักดิ์ พุทธโธ ผอ.กองสาธารณสุข อบต.สร้างถ่อน้อย นายอิทธิพล พิมพบุตร ผู้ช่วยสาธารณสุขอำเภอหัวตะพาน โดยมีนายสมเกียรติ ธรรมสาร ผอ.รพ.สต.สร้างถ่อน้อย ดำเนินรายการ ซึ่งตอนหนึ่งนายอิทธิพล พิมพบุตร ผู้ช่วยสาธารณสุขอำเภอหัวตะพานระบุว่าอำเภอหัวตะพานประสบปัญหาโรคไข้เลือดออกระบาดมาต่อเนื่องจากสถิติผู้ป่วยพบเป็นอันดับ 2 ของจังหวัด ในขณะที่นายธนิต ชาววัง สะท้อนถึงปัญหางบประมาณในการสร้างภาวะดูแลผู้สูงอายุแต่ด้วยจิตอาสาของคณะทำงานที่จัดตั้งเป็นกลุ่มส่งผลให้การบริหารจัดการของโรงเรียนผู้สูงอายุราบรื่นขจัดอุปสรรคเรื่องงบประมาณไปได้มาก ปัจจุบันโรงเรียนผู้สูงอายุเทศบาลตำบลหัวตะพานผลิตนักเรียนออกมาปัจจุบันเป็นรุ่นที่ 8 แล้วซึ่งแต่ละรุ่นมีจำนวน 100 คน ส่วนนายสุธรรม ยืนสุข นายกอบต.จิกดู่ ยอมรับว่าการดำเนินงานด้านสุขภาวะยังไม่เต็มร้อยเนื่องจากเป็นอปท.ขนาดเล็กมีงบประมาณน้อย อีกทั้งประสบปัญหาการมีส่วนร่วมโดยเฉพาะกลุ่มผู้สูงวัย การจัดตั้งชมรมผู้สูงอายุจึงเดินหน้าได้เพียง 50 เปอร์เซ็น แต่กระนั้นกิจกรรมด้านนันทนาการอื่นๆเช่น การแข่งขันกีฬาอบต.จิกดู่ได้จัดเป็นประจำทุกปี
ด้านดร.เพ็ญ สุขมาก ผอ.สถาบันนโยบายสาธารณะ ม.สงขลานครินทร์ กล่าวถึงโครงการดังกล่าวว่า มุ่งหวังให้ชุมชนได้ตระหนักถึงสุขภาพที่มีผลต่อโรคNCD (โรคไม่ติดต่อที่เกิดจากพฤติกรรม)ที่เกิดจากการมีกิจกรรมทางกายน้อยไม่เพียงพอซึ่งอยู่ในชีวิตประจำวัน เช่น การทำงาน การเดินทาง ของประชาชนในทุกช่วงวัยซึ่งปัจจุบันมีแนวโน้มสูงขึ้นไม่เป็นไปตามเกณฑ์ขององค์การอนามัยโลก
ส่วนบริบทการทำงานจะเอาพื้นที่เป็นตัวกำหนดซึ่งแต่ละพื้นที่อาจมีสภาพทางสังคมแตกต่างกัน แต่ต้องประยุกต์ใช้ให้กลมกลืนกับบริบทวิถีชีวิตของชุมชนนั้นๆ รวมถึงศิลปะวัฒนธรรม เช่น อำนาจเจริญ อุบลราชธานี มีความโดดเด่นในการละเล่น การแสดงหมอลำที่เป็นเอกลักษณ์ก็สามารถประยุกต์เข้ากับกิจกรรมทางกายได้ รวมถึงการเกษตรปลอดภัยก็ปรับตามสภาพ ขอเพียงแค่ขยับก็ลดความเสี่ยงลดโรคNCD ได้
อีกส่วนที่ต้องเดินควบคู่กันไปคือสร้างกลไกให้เอื้อต่อการการเข้าถึง การรวมกลุ่มเพื่อสร้างกิจกรรมสร้างชุมชนเข้มแข็ง มีระบบ กติกาข้อตกลงร่วมกันกับองค์กร หน่วยงาน พร้อมสามารถที่จะเขียนโครงการเพื่อขอรับงบฯสนับสนุนจากองค์กรต่างๆได้ ดร.เพ็ญ สุขมาก กล่าว
ด้านนางสาวจงกลนี ศิริรัตน์ ผู้รับผิดชอบโครงการเขต 10 ได้ย้ำว่าแม้จะเป็นการสรุปผลปิดโครงการภายใต้นิยาม Kick Off แต่คณะทำงานโครงการต้องการให้แต่ละอปท.ได้เริ่มสานต่อด้วยตนเองKick Off หลังจากที่คณะทำงานโครงการเป็นพี่เลี้ยงให้ โดยจะเป็นผู้อยู่เบื้องหลังให้คำปรึกษา แนะนำ รับไม้ต่อเพื่อต่อยอดสร้างเครือข่ายขยายผลให้ต่อเนื่องและหวังว่าการทำงานจะผลิดอกออกผลขยายเครือข่ายอย่างเข้มแข็งเพื่อบรรลุเป้าหมายในการสร้างคุณภาพชีวิตของคนในชุมชนต่อไป