सह्याद्रीतील सर्वांत उत्तुंग किल्ल्यांपैकी एक असलेला "तुंग किल्ला" आज आपण या व्हिडीओ मध्ये पाहणार आहोत...!
महाराष्ट्रातील सह्याद्रीच्या डोंगर रांगेत वैशिष्ट्यपूर्ण प्रदेशांपैकी एक प्रदेश म्हणजेच पवन मावळ ! याच पवन मावळ मध्ये वसलेला तुंग!
पवन [मावळ] प्रांतातील तुंग किल्ला हा एक घाटरक्षक दुर्ग म्हणून ओळखला जातो. पूर्वी बोरघाटामार्गे चालणा-या वाहतुकीवर नजर ठेवण्यासाठी या किल्ल्याचा उपयोग होत असे. या किल्ल्यावरून पवना धरण,लोहगड, विसापूर,तिकोणा,मोरगिरी पवन मावळ हा सर्व परिसर नजरेत येतो.
तुंग किल्ला १६०० च्या आधी बांधला गेला. हे आदिल शाही घराण्याने बांधले होते पण छत्रपती शिवाजी महाराजांनी ते ताब्यात घेतले होते . हा एक छोटासा किल्ला आहे आणि एकावेळी २०० पेक्षा जास्त सैन्य ठेवू शकत नाही. तसा तो फार काळ स्वतःचा बचाव करू शकला नसता. त्याचा आकार आणि रचना असे सूचित करते की त्याचे मुख्य कार्य पुणे शहराच्या रस्त्याचे रक्षण करणारे पवना आणि मुळशी खोऱ्यातील मावळ प्रदेशाकडे लक्ष वेधून घेणारा टेहळणी बुरूज होता. मावळ भागातील देशमुखांपैकी एक असलेल्या ढमाले कुटुंबावर तुंग किल्ल्याच्या सुरक्षिततेची जबाबदारी होती. आक्रमणादरम्यान, हे आक्रमणकर्त्यांसाठी तात्पुरते लक्ष विचलित करण्यासाठी कार्य करते. त्यामुळे विसापूर आणि लोहगड या प्रमुख किल्ल्यांना आक्रमक सैन्याचा सामना करण्यासाठी तयार होण्यास वेळ मिळेल.
या किल्ल्याला तशी वैभवशाली इतिहासाची परंपरा लाभलेली नाही. मात्र १६५७ मध्ये मावळ प्रांतातील इतर किल्ल्यांसमवेत हा किल्ला देखील स्वराज्यात सामील झाला. सन १६६० मध्ये या भागाच्या सुरक्षिततेसाठी[नेताजी पालकर]यांची नियुक्ती झाली. जयसिंगाने आणि दिलेरखानाने आपल्या स्वारीच्या वेळी ६ मे १६६५ रोजी तुंग आणि [तिकोना] या भागातील अनेक गावे जाळली पण हे किल्ले मात्र जिंकू शकले नाही. १२ जून १६६५ [पुरंदर] तहानुसार १८ जूनला कुबादखानाने हलालखान व इतर सरदारांसोबत ह्या परिसराचा ताबा घेतला.
#तुंग
#किल्ले_तुंग​​
-------------------------------------------------------
© All of the content in this video is made by the creator.
Content displayed is subjected to copyright. None of the above content from these videos
should be used without prior permission.