Een paniekaanval kan als een donderslag bij heldere hemel komen. Je voelt je plotseling doodsbang, alsof je midden in een spannende film zit op het moment dat je écht schrikt. Maar in tegenstelling tot een film, waarin de spanning uiteindelijk wegzakt, blijft die intense paniek tijdens een aanval continu aanwezig. Het lijkt alsof je stresssysteem op volle toeren draait zonder duidelijke aanleiding, en dat kan ontzettend overweldigend zijn.
Wat is een paniekaanval eigenlijk?
Een paniekaanval is in feite een overreactie van je lichaam op een waargenomen dreiging die er eigenlijk niet is. Het is alsof je zenuwstelsel denkt dat er een gevaarlijke leeuw in de kamer staat, terwijl die er niet is. Je hart bonkt, je spieren spannen zich aan, je begint te zweten, je ademhaling versnelt, en je kunt last krijgen van duizeligheid, wazig zien, of zelfs een gevoel van vervreemding. Je denkt misschien: Wat is er mis met me? Dit komt nooit meer goed!
Deze reactie is een overblijfsel van ons oeroude vecht-of-vluchtsysteem, dat bedoeld was om ons te beschermen in levensbedreigende situaties. Bij een paniekaanval is dat systeem echter in de war en gaat het aan zonder dat er werkelijk gevaar is.
De impact van een paniekaanval
Tijdens een paniekaanval kun je bang worden voor de aanval zelf. Gedachten zoals Ik ga dood, Ik word gek, of Dit gaat nooit meer over zijn heel gebruikelijk. Hoewel deze gedachten enorm eng voelen, is het belangrijk om te beseffen dat ze niet waar zijn. Na elke paniekaanval ontdek je opnieuw dat je het hebt overleefd en dat er niets ernstigs is gebeurd.
Fysiek gezien is een paniekaanval intens, maar niet schadelijk. Je lichaam reageert op de angst, en dat is zwaar. Toch is het goed om te onthouden dat het slechts een tijdelijke reactie is die vanzelf weer wegebt, ook al voelt het tijdens de aanval alsof het nooit meer ophoudt.
Waarom krijg je paniekaanvallen?
Paniekaanvallen komen vaak voort uit opgekropte stress of onverwerkte emoties. Het kan een reactie zijn op een bepaalde gebeurtenis of een opeenstapeling van spanningen in je leven. Soms weet je precies wat de trigger is, maar het kan ook lijken alsof de paniek uit het niets komt. Je systeem is hyperalert en staat continu in de overlevingsmodus, wat kan leiden tot een overreactie.
Wat kun je doen tijdens een paniekaanval?
Het belangrijkste tijdens een paniekaanval is om jezelf gerust te stellen en je lichaam tot rust te brengen.
Adem rustig in en uit.
Adem langzaam in door je neus, houd je adem een paar seconden vast, en adem rustig uit door je mond. Dit helpt om je hartslag te verlagen en je lichaam te ontspannen.
Herinner jezelf eraan dat je veilig bent.
Het gevoel van paniek is intens, maar het is geen afspiegeling van de werkelijkheid. Er is geen gevaar, hoe echt het ook lijkt. Herhaal voor jezelf: Ik ben veilig. Dit gaat voorbij.
Blijf in het moment.
Focus je op je omgeving om je uit je hoofd te halen. Noem bijvoorbeeld vijf dingen die je ziet, vier dingen die je hoort, en drie dingen die je voelt. Dit helpt je om je aandacht te verleggen en de paniek los te laten.
Accepteer de angst.
Probeer de paniek niet weg te duwen, hoe verleidelijk dat ook is. Angst die je onderdrukt, kan sterker terugkomen. Laat de gevoelens er zijn, zonder ertegen te vechten. Het klinkt tegenstrijdig, maar door de angst te accepteren, verliest het vaak zijn kracht.
Hoe ga je verder na een paniekaanval?
Na een paniekaanval is het belangrijk om je lichaam en geest de kans te geven om te herstellen. Zorg ervoor dat je dagelijks tijd neemt om te ontspannen, of dat nu door wandelen, mediteren, of iets creatiefs doen is.
Overprikkeling kan paniek triggeren. Leer ‘nee’ zeggen en plan ruimte in voor jezelf. Als paniekaanvallen vaker voorkomen, kan het helpen om met een professional te praten. Samen kun je de onderliggende oorzaken aanpakken en leren omgaan met triggers.
Het is normaal om je machteloos te voelen tijdens een paniekaanval, maar onthoud dat je er niet alleen voor staat. Met de juiste strategieën en steun kun je leren om paniekaanvallen beter te begrijpen en er effectief mee om te gaan.
Meer weten over paniekaanvallen? Ga dan naar: liberi.nl/paniekaanval