นกจับแมลงจุกดำ black naped monarch
พบครั้งแรกที่จังหวัดเชียงใหม่
ลักษณะทั่วไป :เป็นนกขนาดเล็ก (17 ซม.) หางยาวเรียว รูปร่างโดยทั่วไปคล้ายคลึงกับพวกนก อีแพรด ตัวผู้ลำตัวส่วนใหญ่เป็นสีน้ำเงิน มีจุดกลมสี ดำบริเวณใกล้ท้ายทอย อกมีลายพาดแคบ ๆ สีดำ ท้อง และขนคลุมโคนขนหางด้านล่างสีขาว ตัวเมียลักษณะ คล้ายตัวผู้ แต่ไม่มีจุดสีดำบริเวณใกล้ท้อยทอยและสีดำ ที่เป็นลายพาดที่คอ อกสีออกเทา ลำตัวด้านบนสีน้ำตาล แกมเทา อุปนิสัยและอาหาร : อาศัยอยู่ตามป่าเต็งรัง ป่าเบญจพรรณ ป่าดงดิบ และป่ารุ่น ตั้งแต่พื้นราบจน กระทั่งความสูง 1,200 เมตรจากระดับน้ำทะเล ช่วง ฤดูอพยพอาจพบได้ในสวนผลไม้และป่าชายเลน มัก พบอยู่โดดเดี่ยวหรือเป็นคู่ และอาจพบอยู่รวมกับนก ขนาดเล็กอีกหลายชนิด อาศัยและหากินตามกิ่งไม้ใน ระดับสูงเมื่อเทียบกับนกจับแมลงอื่น ๆ แต่อาจพบได้ ตามพุ่มไม้และไม้พื้นล่าง เป็นนกที่ไม่ค่อยหยุดนิ่งกับที่มักเคลื่อนไหวไปตามกิ่งไม้ด้วยการกระโดดหรือบิน ขณะเกาะตามปกติจะยกหางขึ้นเล็กน้อย และแผ่ขนหางออกบางส่วนคล้ายพวกนกอีแพรด อาหาร ได้แก่ แมลง โดยการโฉบจับกลางอากาศใกล้ที่เกาะ หรือจิกกินตามกิ่งและลำต้นของต้นไม้ บางครั้งลงมาจิกกินบนพื้นดิน
การผสมพันธุ์ : ผสมพันธุ์ในช่วงฤดูร้อนและต้นฤดูฝนระหว่างเดือนเมษายนถึงเดือนกรกฎาคม รังเป็น รูปถ้วยหรือรูปกรวยหงาย บางรังบริเวณก้นรังแหลมคล้ายหางยื่นยาว ประกอบด้วยหญ้า เปลือกไม้ วัสดุ เส้นใย มอส อัดและเชื่อมกันด้วยใยแมงมุม และอาจมีพวกมอสมาเสริมขอบนอกของรังทำให้รังหนาขึ้น รองพื้นด้วยใบหญ้าละเอียด รังอยู่ตามกิ่งของไม้ต้นหรือไม้พุ่ม โดยเชื่อมรังติดกับกิ่งไม้ด้วยวิธีเดียวกับการสร้างรังความกว้างปากรังด้านนอก 77.62 มม. ปากรังด้านใน 58.32 มม. และความลึกของรังภายใน 39.24 มม. ปกติรังอยู่สูงจากพื้นดินประมาณ 3-4 เมตร แต่อาจพบ ได้ในความสูงเพียง 60 ซม. หรือสูงเกินกว่า 9 เมตร ซม. รังมีไข่ 3-4 ฟอง
ไข่ : ไข่มีรูปร่างกลมรีสีขาวแกมสีครีม มีลายดอกดวง และลายจุดสีน้ำตาล โดยเฉพาะไข่ป้าน ขนาดของไข่โดยเฉลี่ย 13.3x17.6 มม. ทั้งสองเพศช่วยกันทำรัง ฟักไข่ โดยใช้เวลาฟักไข่ประมาณ 12 วัน และช่วยกันเลี้ยงดูลูกอ่อน ลูกนกจับแมลงจุกดำเป็นลูกอ่อนเดินไม่ได้ จะอยู่ในรังประมาณ 7-10 วัน (ศศิธร, 2539) จากนั้นจะทิ้งรังไป มีลายดอกควง และลายจุดน้ำตาล โดยเฉพาะไข่ป่าน ขนาดของไข่โดยเฉลี่ย 13.3X17.5 มม สองเพศช่วยกันทํารัง ฟักไข่ โดยใช้เวลาฟักไข่ประมาณ 12 วัน และช่วยกันเลี้ยงดูลูกอ่อน ลูกนกจับแมลงจุกดําเป็นลูกอ่อนเดินไม่ได้ จะอยู่ในรังประมาณ 2-10 วัน (ศศิธร, 2539) จากนั้นจะทิ้งรังไป
สถานภาพ :เป็นทั้งนกประจำถิ่นและนกอพยพ มาช่วงนอกฤดูผสมพันธุ์ พบบ่อยและปริมาณมาก ชนิดย่อย montana พบทางภาคเหนือ ภาคตะวันตก ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และภาคกลางตอนเหนือ ชนิดย่อย galerita พบทางภาคตะวันออกเฉียงใต้ ภาคกลางตอนล่าง และภาคใต้ตอนบน และชนิดย่อย prophata พบทางภาคใต้ตั้งแต่คอคอดกระลงไป